جواب:

مراد به «نبىّ» در اينجا زمين بلند قوز پشت است [1]، يعنى: نماز در چنين مكانى نگزاريد، نظر به عدم مساوات مساقط مساجد سبعه، و احتمال مىرود كه مراد منع از صلوات بر پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) باشد منفرد از آل آن حضرت، چنانكه طريقۀ سنّيان است [2]، بلكه بايد در هر وقت كه صلوات بر آن حضرت فرستند آل را نيز مذكور سازند و بر آن حضرت عطف نمايند، يا آنكه مراد منع از آن باشد در صورتى كه آن را وسيلۀ تمسّخر و استهزاء به كسى نمايند، چنانكه جهّال گاهى چنين مىكنند، و اللّه يعلم.

و قول الأعرابي: يا نبىء اللّه- بالهمزه- اي الخارج من مكّة إلى المدينة، انكره (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) فقال: «لا تنبز باسمى فإنّما أنا نبي اللّه» اى بغير همزة، كذا في «القاموس» [3].

سؤال تصز [497]:

زيد قدمتنى و ما قام إلّا زيد، بالجرّ؟

جواب:

«قد» فعل بمعنى قطع [4]، و «متنا الظهر» مكتنفا الصلب [5] [عن يمين و شمال من عصب و لحم] و «إلّا» مثنى «إلّ» بمعنى العهد [6]، قال اللّه تعالى:

لٰا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَ لٰا ذِمَّةً [7].

[1] نهايۀ ابن اثير: 5/ 11، لسان العرب: 15/ 302.

[2] فتح البارى: 11/ 170 و 174. جالب است بدانيد كه: بخارى دو روايت از پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) نقل كرده كه در هنگام صلوات بر من بر آل من هم صلوات بفرستيد اما عنوان باب را چنين انتخاب كرد «باب الصلاة على النبي (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم)» يعنى بدون ذكر آل، و جالبتر آنكه با وجود روايات فوق در كتب بسيار معتبر اهل سنن بعضى از علماى آنها فتوى به كراهت صلوات بر «آل» دادهاند (فتح الباري:

11/ 174).

[3] قاموس المحيط: 1/ 30.

[4] مجمع البحرين: 3/ 124 و 125.

[5] مجمع البحرين: 6/ 314.

[6] قاموس المحيط: 3/ 340.

[7] توبه (9): 10.