لها من المال ثلث ليس يجهله * * * من كان يعرف قول اللّه إذ نزلا [1]

معنى و تصويرش را بيان فرمائيد؟

جواب:

خلاصۀ مضمونش آن است كه: شخصى مرد و چون خواستند كه تركۀ او را قسمت نمايند زنى گفت كه: صبر كنيد تا من بزايم، پس اگر پسر باشد چيزى به او نرسد و اگر دختر باشد ثلث به او رسد، و تصويرش بر مذهب اهل سنت مىشود به اين كه: زنى مرده از سر شوهرى و مادرى و دو خواهر مادرى و زن پدر او حامله باشد، پس اگر پسرى بزايد ميراث نبرد زيرا كه برادر پدرى است، و اگر دختر بزايد ثلث تركه برد بر طريق عول، و فريضه نه شود، سه به خواهر پدرى، و سه به شوهر و يك به مادر، و دو به خواهران مادرى برسد.

و بر طريق شيعه نصف به شوهر و نصف به مادر مىرسد و به ديگران چيزى نمىرسد [2].

سؤال تص [490]:

بايع مسلم به مشترى مسلم چيزى فروخت كه مسلم مالك آن مىتواند شد به ثمنى كه مملوك مسلم نيز مىتواند گشت و بعد از اجراى صيغه بر بايع تسليم مبيع لازم و بر مشترى تسليم ثمن واجب و معامله را هر دو از براى خود كردهاند، و نسبت به هر دو لازم گشته و مع ذلك نه مشترى مالك مبيع مىشود و نه بايع مالك ثمن؟

جواب:

اين در صورتى است كه مبيع پدر، يا مادر، يا فرزند مشترى بوده، خواه مرد باشد و خواه زن، يا محارم مشترى مرد بوده باشد و همچنين ثمن نسبت به بايع، زيرا كه به مجرّد دخول در ملك ايشان آزاد مىگردند و از ملكيّت آنها بدر مىروند.

سؤال تصا [491]:

بعضى از ادلّۀ قائلين به وحدت وجود را با جوابش ذكر

[1] لم نعثر عليه.

[2] شرايع الاسلام: 4/ 21، شرح لمعه: 8/ 79.