و در باب ارث مادرش هرگاه قبل از فوتش آزاد شود، يا قبل از قسمت تركه با تعدّد وارث آزاد گردد ارث مىبرد به نحوى ارث مىبرد در صورتى كه مطلقا كنيز نبوده باشد، و اگر در صورت كنيزى وارث منحصر در او باشد جبرا او را از تركه بخرند و آزاد كنند و تتمّۀ ارث را به او دهند، و اينها در صورتى است كه بايع جبرا با مادرش زنا كرده باشد و إلّا از مادرش نيز ارث نمىبرد، و بعد از آنكه ارث به او رسد او را ادّعا و مطالبه مىرسد تا جواب بايع چه باشد.

سؤال تك [420]:

هرگاه زيد گاوهاى عمرو را بدون اذن او بگيرد و در خانۀ خودش ببندد و بيرون رود، پس خالد وارد خانۀ زيد شود و ريسمان را از سر گاوها برآورده آنها را سر دهد [1] و گم شوند، آيا غرامت آنها بر كيست؟

و ادّعاى خالد آن است كه به قصد استخلاص آنها را سر داده است.

جواب:

هر يك از زيد و خالد كه بدون اذن شرع و مالك آنها را به قبض درآورده ضامن است و استقرار غرامت بر خالد است كه آنها را در محلّى سر داده كه به حسب ظاهر موضع امن و استحفاظ نبوده و خودش نيز محارست آنها ننموده است، و مجرّد قصد احسان و استخلاص فايدۀ دنيويه نمىبخشد و او را از ضمان خلاص نمىسازد.

سؤال تكا [421]:

جمعى كه مال و خون و اسير شيعيان را حلال مىدانند و بدون مضايقه ايشان را خريدوفروش مىنمايند و مىكشند، هرگاه از آنها نيز از براى ما نسبت به آنها ممكن شود چه صورت دارد؟

جواب:

هر كس كه ظاهرا مسلمان باشد و به كلمۀ طيبۀ «لا اله الّا اللّه، محمّد رسول اللّه» گويا، و خدا را يكى و محمّد (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) را پيغمبر داند خون و مالش محترم و بر ديگران به غير وجه شرعى محرّم است هرچند كه منافق و سنّى

[1] يعنى: رها كند.