گيرد و به عرفات رود، و اگر تا وقت ادراك اختيارى عرفه پاك نشود نيّت عدول از عمرۀ تمتّع به حج افراد كند به اين نحو كه: گردانيدم عمرۀ تمتّع خود را حج افراد حج إسلام به جهت خود اداء لوجوبه قربة إلى اللّه، و بعد از اتمام افعال حج و كوچيدن از منى در دوازدهم يا سيزدهم- هر وقت كه خواهد- به أدنى الحلّ رود، يعنى: از حرم شهر مكّه بيرون رود به مثل تنعيم [1] يا جعرانه [2] و احرام به عمرۀ مفردۀ واجبۀ اسلاميه بيارد به نحوى كه در كتابهاى مناسك مذكور است، و از آن جمله سه منسك [3] از قاصر است، اوّل: «زاد الحاج»، دويم: «انتخاب الزاد» سيّم: «سدّ الرمق».

و در هر جائى كه نيّت عدول بايد كرد هرگاه نكند به سبب جهل مسأله يا فراموشى؛ ضرر ندارد و حجّش افراد مىشود، و زنى كه استحاضه دارد حكم زن پاك دارد به شرطى كه آداب و اغسال استحاضه را به عمل آورد.

و اگر زنى نظر به عادت يا قرائن حال ترسد كه در وقت طواف حيض و يا نفاس از براى او به هم رسد و ترسد كه رفقا انتظار پاكى او را نكشند، در اين صورت احرام حج را بگيرد هرچند كه پيش از ذى الحجّه باشد، به شرطى كه بعد از ماه [مبارك] رمضان باشد، و بعد از احرام حج- كه گرفته- يا احرام عمره كه به سبب عذر مذكور عدول به احرام حج نموده؛ طواف زيارت حج را با نمازش و سعى با طواف نساء و نمازش همه را به نيّت تقديم به عمل آورد، به اين طريق كه: طواف زيارت حج اسلام و حج تمتّع قبل از وقتش مىكنم به سبب ضرورت تا آخر نيّت.

و اگر قبل از احرام حج عمرۀ تمتع را به عمل نياورده بلكه احرامش را به

[1] جائى بين مكه و سرف (معجم البلدان: 2/ 49).

[2] آبى است بين مكه و طائف كه به مكه نزديكتر است (معجم البلدان: 2/ 142).

[3] حجرى: مناسك.