جواب:

به حسب ظاهر ضامن همان قدر از آب مغصوب، يا قيمة المثل همان مزرعۀ گل كرده مىشود هرگاه ثابت باشد كه به مجرّد تشنگى تلف شده، و اللّه العالم.

سؤال شيء [310]:

زنى مستطيع حج است و حيض بين است مىتواند كه به حج رود يا نه؟ و چون مشرّف شود و در احرام عمره يا حج حيض بيند چه كند؟

جواب:

عادت ديدن مانع از رفتن نمىشود و حج و عمره را درست به عمل مىتواند آورد هرچند كه عادت بيند، يا نفاس از براى او به هم رسد؛ هرگاه به طريقى كه در شرع مقرّر است عمل نمايد، و خلاصه آن است كه: در حين حيض يا نفاس احرام مىتواند گرفت و احرام احتياج به غسل و نماز ندارد، بلكه آنها از جملۀ مستحبّات احرامند با امكان، لكن هرگاه احرام را از مسجد شجره گيرد؛ داخل مسجد گردد و در حين راه رفتن در مسجد بدون توقّف در موضعى از آن نيّت احرام نمايد و يك مرتبه تلبيات اربع گويد و زود بيرون آيد [1]، و در احرام حج تمتع از بيرون مسجد الحرام در هر جايى كه از شهر مكّه باشد احرام مىتواند گرفت و داخل مسجد الحرام نمىتواند شد، و هيچيك از افعال حج و عمره منافاتى با حيض و نفاس ندارد، مگر طواف و نمازش.

و چون با احرام عمرۀ تمتّع داخل مكّه شود و حيض يا نفاس داشته باشد صبر كند تا وقتى كه اگر به عرفات نرود ادراك اختيارى عرفه از او فوت مىشود، پس اگر پاك شود در وقتى كه چون طهارت به عمل آورد اعمال عمره را به اتمام رساند، ادراك اختيارى عرفه تواند كرد- يعنى: قبل از غروب آفتاب روز عرفه به عرفات خواهد رسيد- چنان كند و بعد از تقصير؛ احرام به حج تمتّع

[1] حجرى: رود.