و اگر قائل اعتراف نمايد كه: مرادش از لفظ حرامزاده؛ بدكار يا از لقمۀ حرام به هم رسيده بوده است، و احتمال اين اراده در شأن او برود؛ ظاهرا عذرش مسموع است و حدّ «قذف» از او ساقط است، لكن چون آن كس را به اين عبارت اذيّت نموده مىتواند كه مطالبۀ تعزير او نمايد، و بر هر تقدير بايد كه از مخاطب حليّت طلبد، و از گفتۀ خود توبه كند و بعد از توبۀ صحيحه؛ نماز جماعت گزاردن ضرر ندارد هرگاه مانع ديگر در او نباشد، و اللّه العالم.

سؤال قعط [179]:

طفل يكساله و دوساله احتياج به خيرات دارد يا نه؟ و خيرات از براى او خوب است يا نه؟

جواب:

احتياج ندارد و خيرات بد نيست.

سؤال قف [180]:

كسى زنى خواسته و آن زن دخترى دارد، آيا آن دختر را از براى پسرش مىتواند خواست؟

جواب:

مىتواند؛ هرگاه مانع ديگر نداشته باشد، و تقديم عقد دختر يا مادر تفاوتى ندارد.

سؤال قفا [181]:

شخصى مدّتى مديد وكيل اخذ مطالبات و اجرت دكاكين و زراعت و باغ و غيره- از امور دادوستد- و زندگانى خانۀ عمرو بوده، در حين توكيل؛ وكيل اظهار اجرت ننمود لكن توقّع داشته كه اجرتى به او داده شود، و در اين اوقات وكالت؛ ضررى به وكيل رسيده و سبب ضرر؛ همين امر وكالت بوده، آيا موافق شرع اقدس مطالبۀ اجرت المثل مىتواند نمود يا نه؟

و ضررى كه به تقريب وكالت به او عايد شده؛ از موكّل مىتواند گرفت يا نه؟

جواب:

هرگاه متبرع نبوده و آن امر نظر به عرف و عادت و ملاحظۀ شأن آمر و مأمور موجب اجرت بوده؛ او را اجرت المثل مىرسد، و ضررهائى كه مترتب بر وكالت شده موكّل شرعا متحمّل نمىشود، خصوصا ضررهائى را كه وكيل بعد از ضرر اول كشيده باشد، و اللّه العالم.