نام کتاب : الجمل و العقود في العبادات نویسنده : الشيخ الطوسي جلد : 1 صفحه : 5
اما به موازات آن، چند تن از اهل سنت به اختلاف تعبير وى را بمذهب شافعى نسبت دادهاند ظاهرا نخستين مدعى اين امر سبكى است [1] كه در طبقات الشافعيه [7] مىگويد: «ابو جعفر طوسى» فقيه و مصنف شيعه به مذهب شافعى نسبت داده مىشد. به «بغداد» آمد و بمذهب شافعى فقيه گرديد و علم اصول و كلام را نزد ابى عبد اللّٰه محمد بن محمد بن نعمان معروف به مفيد فقيه اماميه آموخت.» پس از سبكى علامه سيوطى در «طبقات المفسرين» [8] مىگويد: محمد بن الحسن بن على أبو جعفر شيخ الشيعة و عالمهم. به بغداد وارد شد و در مذهب شافعى متفنن و فقيه گرديد و ملازمت شيخ مفيد را بر گزيد و بر اثر آن رافضي (شيعه) شد.» اخيرا «چلپى» در كشف الظنون نيز باين مطلب تصريح نموده و گفته است:
«كان ينتمي إلى مذهب الشافعي». اما وى «شيخ طوسى» را با امين الاسلام طبرسى و تفسير «تبيان» را با «مجمع البيان» اشتباه كرده و مرتكب چند خطا گرديده است.
در اينجا اين سؤال پيش مىآيد كه منشأ اين نسبت به «شيخ طوسى» آن هم منحصرا از زبان چند تن نويسندهى سنى چيست؟ و چرا دانشمندان شيعه از ذكر آن خوددارى كردهاند؟ شايد تصور شود سبب آن نسبت و اين سكوت تعصب باشد ولى بطور حتم چنين نيست زيرا انتساب دانشمند معروفى مانند شيخ در آغاز عمر بمذهب شافعى و تغيير مذهب او براى پيروان مذهب شافعى افتخار و براى پيروان مذهب شيعه منقصت نميباشد بلكه بعكس، خود دليل استحكام تشيع است بعلاوه علماى شيعه از ذكر اين مطلب در بارۀ دانشمندانى از قبيل ابن قبة [2] و عياشى [3]
[1] بضم سين منسوب به سبك العبيد قريهاى در مصر، وى قاضى القضاة تاج الدين عبد الوهاب بن على بن عبد الكافى متوفى به سال 771 است.
[2]- وى أبو جعفر محمد بن عبد الرحمن بن قبة (بكسر أول و تخفيف دوم) زحف الرازي است كه ابتداء از علماى معتزله بوده و بعدا بمذهب شيعه گرويده است (رك: رجال نجاشى ص 290).
[3]- أبو النصر محمد بن مسعود بن محمد بن عياشى السلمي السمرقندي معروف به عياشى (بر وزن عباسى) ابتداء از عامه بوده و بعدا شيعه شده است و در حديث و اخبار بسيار مطلع، و داراى تأليفات كثيره است. رك: رجال نجاشى ص 270.