< فهرس الموضوعات > 8 - ظهور مذهب شافعي در مرو < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > 9 - نخستين كس كه مذهب شافعي را باسفراين برده است < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > 10 - نابود ساختن اهل سنّت ، شيعه را در ري و كشتار حنفي و شافعي ازهم و تخريب خانه ها و تسلّط شافعي بر حنفي و تقيه حنفي از شافعي در ري < / فهرس الموضوعات > « كتاب « الإعلان بالتّوبيخ » آورده كه حافظ عبدان محمد بن عيسى مروزى كسى است كه مذهب شافعى را در مرو و خراسان بعد از احمد بن سيّار ، ظاهر و نمايان ساخته و سبب آن بوده كه ابن سيّار كتب شافعى را به مرو برده و مورد خوش آيند و پسند مردم قرار گرفته پس عبدان برخى از آنها را مطالعه كرده و خواسته است نسخه از روى آنها بر گيرد ابن سيّار نگذاشته است پس ديهى كه داشته فروخته و بمصر رفته پس ربيع و ديگران از اصحاب و شاگردان شافعى را ادراك كرده و كتب شافعى را نسخه برگرفته و ابن سيّار هنوز زنده بوده كه عبدان از مصر به مرو برگشته است .
عبدان در سال دويست و نود و سه ( 293 ه . ق ) وفات يافته است .
باز در همان كتاب آورده است كه :
« ابا عوانه يعقوب بن اسحاق نيشابورى اسفراينى ، صاحب صحيح مستخرج بر مسلم ، نخستين كسى است كه مذهب شافعى و تصنيفات او را با سفر اين برده و از جمله كسانى است كه از ربيع و مزنى علم گرفته و به سال 316 در گذشته است . . » تا آنجا كه آورده است :
« و ابو اسماعيل محمّد بن اسماعيل بن يوسف سلمى ترمذى كسى است كه كتب شافعى را از مصر حمل كرده و اسحاق بن راهويه آنها را براى خود استنساخ نموده و جامع كبير را بر آنها تصنيف كرده و از جمله كسانى است كه از بويطى روايت كرده و به سال دويست و هشتاد ( 280 ) در گذشته است » ابن سريج گفته است : مذهب شافعى در بيشتر آفاق منتشر شده است .
ياقوت در معجم البلدان گفته است :
« اهل رى سه طايفه بوده‌اند : شافعى كمتر و حنفى بيشتر و سواد اعظم ايشان شيعه مذهب بوده است پس ميان سنّى و شيعه عصبيّت و جدال به ميان آمد و شافعى و حنفى بر شيعه چيره گشت و در نتيجهء جنگهاى زياد و طولانى ، شيعه نابود گرديد پس از آن ميان حنفى و شافعى جدال و تعصب رخ داد و شافعى با كمى عدّه بر حنفى پيروز گرديد پس محله هاى شيعه و حنفى خراب شد و محله شافعى كه كوچكترين