پس قاضى شافعى در ميان مذاهب چهارگانه درجهء اول بود و پس از او قاضى مالكى و بعد از مالكى قاضى حنفى و در آخر همه قاضى حنبلى قرار داشت [1] كار در دولت چركسى هم به همين قرار بود تا اين كه نوبهء دولت عثمانى رسيد ، ايشان قضاة چهارگانه را از ميان بردند و كار قضا را به حنفى مذهب انحصار دارند زيرا مذهب رسمى اين دولت مذهب حنفى بود چنان كه هنوز هم همين مذهب ، دولتى و رسمى است جز اين كه مذهب شافعى و مالكى به واسطهء سابقهء نفوذ آنها در اهالى و انتشار ميان ايشان به حال خود باقى ماند و بيشتر مردم ريف و صعيد بر اين دو مذهب ثابت ماندند و مذهب شافعى بر مردم ريف كه به نام « وجه بحرى » از آن تعبير مىشود غالب شد و رياست جامع از هر ( كه بزرگترين رياست علماء است ) از سال يك هزار و دويست و هشتاد و هفت به علما شافعى انحصار داشت [2] از اين تاريخ شيخ محمد مهدى عباسى كه از علماء حنفى مذهب بود رياست « ازهر » و مقام افتاء را متصدى گرديد و از اين پس به مذهبى از مذاهب انحصار و اختصاص نمىداشت ليكن حنبلى مذهب چون در مصر كم است از ايشان كسى متولى اين مقام نشده است .
اهل شام بيشتر بمذهب اوزاعى بوده‌اند تا اين كه ابو زرعه محمد بن عثمان

[1] « از « صبح الاعشى » . و ابن بطوطه گفته است : ترتيب ايشان در مصر در زمان ملك ناصر بتقديم حنفى بر مالكى بوده است و چون برهان الدين بن عبد الحق حنفى به شغل قضاء منصوب شده امراء از ملك ناصر خواسته‌اند كه قاضى مالكى بالاتر از حنفى بنشيند ، چنان كه از پيشتر عادت و معمول همين بوده ، ملك ناصر اين خواست امراء را پذيرفته پس كار بر اين وضع استقرار و استمرار يافته است » ( مؤلف )
[2] نخستين كسى را كه از متصديان رياست و شياخت ( كلمه مؤلف است ) « رهر » توانسته‌ايم بشناسيم شيخ محمد خرشى متوفى به سال 1101 بوده و او مذهب مالكى مىداشته است و پس از او شيخ ابراهيم بن محمد برماوى شافعى ( متوفى به سال 1106 ) اين مقام را متصدى شده از آن پس تا سال 1137 به علما مالكى انحصار يافته و بعد از آن به علما شافعى منتقل گرديده است ( مؤلف )