نام کتاب : ادوار فقه ( فارسي ) نویسنده : شهابی، محمود جلد : 3 صفحه : 675
نيز در شام مشهور گشتند . و ابن رفعه و هم تقىّ الدين بن دقيق العيد و بعد از اينان تقىّ الدين سبكى در مصر اشتهار يافتند تا اين زمان كه سراج الدين بلقينى شيخ الاسلام مصر و اكبر علماء شافعيّه است در مصر و كبير علماء بلكه اكبر علماء است در اين عصر » از هنگامى كه دولت ايّوبى به ترويج مذاهب سنّت در مصر شروع كرد و مدارس براى فقيهان ساخت و ديگر وسائل پيشرفت براى آنان آماده كرد بيش از همهء آنها بمذهب شافعى توجّه و عنايت داشت از اين رو شغل قضا را به اين مذهب كه مذهب رسمى دولت بود اختصاص داد . سلاطين ايّوبى همه شافعى مذهب بودند مگر معظَّم ابو بكر عيسى بن عادل سلطان شام كه مذهب حنفى مىداشت و فرزندانش از او پيروى كردند . عيسى بن عادل نسبت بمذهب خويش تعصّب مىورزيد شرحى بر جامع كبير در چند مجلَّد تأليف كرد و بر خطيب بغدادى كه در كتاب « تاريخ بغداد » نسبتهايى به امام ابو حنيفه داده و ردّ كرده است [1] . پس از آن چون دولت بحرى ترك جانشين آن دولت شد و پادشاهان آن دولت نيز شافعى بودند [2] عمل قضاء بر همان مذهب استمرار يافت تا اين كه ظاهر بيبرس قضاة چهارگانه را احداث كرد پس هر قاضى اجازه يافت كه به اقتضاى مذهب خود در قاهره و فسطاط عمل كند و نائبان منصوب دارد و شهود احضار كند ليكن به قاضى شافعى اجازه داد كه در سائر بلاد قطر و همهء شهرهاى ديگر هم نائبان برقرار دارد و علاوه بر اين امتياز كه براى شافعى قائل شد نظارت بر مال ايتام و اوقاف را هم به قاضى شافعى اختصاص داد .
[1] « از فوائد البهيه » ( مؤلف ) [2] سيف الدين قطر كه پيش از بيبرس ولايت داشته حنفى بوده ليكن به واسطهء كوتاهى زمانش در مذهب دولت ، تأثيرى نكرده و سيوطى در « حسن المحاضره » چنان آورده كه جز سيف الدين در ميان ايشان كسى ديگر كه بمذهب شافعى باشد شناخته نشده است » . ( مؤلف )
نام کتاب : ادوار فقه ( فارسي ) نویسنده : شهابی، محمود جلد : 3 صفحه : 675