نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 1165
طالب دل باش تا باشى چو مل
تا شوى شادان و خندان همچو گل
دل نباشد آنكه مطلوب گل است
اين سخن را روى با صاحب دل است
طالِبِ عِلم
- (اخلاقى) در رسائل اخوان الصفا براى طالبان علم شرايط و آدابى معين
شده است از جمله: پرسش و سكوت، گوش فرا دادن بحد كافى، تفكر و انديشه، عمل بعلم
خود، صدق در كردار و گفتار، كثرت ذكر خدا، ترك اعجاب به نفس و خضوع و فروتنى (از
رسائل اخوان، رساله نهم)
طالِع
- (اصطلاح هيوى و نجومى) و آن جز وى بود از منطقه البروج كه در هنگام
مفروض بر افق شرقى بود يعنى بر طرف شرقى افق حقيقى نه حسى و اگر آن وقت زمان ولادت
شخصى بود آن را طالع آن شخص گويند و اگر در اول سال شمسى بود آن را طالع سال گويند
و اگر وقتى ديگر بود آن را بآن وقت اضافه كنند و آنچه بر افق غربى باشد در اين وقت
كه از منطقة البروج بر دايره نصف النهار بود از طرف فوق الارض عاشر گويند و از طرف
تحت الارض رابع گويند و هر خانه كه دور از طالع بود بر توالى آن را ثانى گويند و
آنچه بعد از ثانى بود ثالث و همچنين تا آخر. كه ثانى عشر است بر حسب دوازده برج و
ثانى عشر متصل بود به طالع (رجوع به بيست باب ملا مظفر و رجوع به تسوية البروج
شود) طالع آن بود كه اندر وقت بافق مشرق آمده باشد از منطقة البروج برج را برج
طالع خوانند و درجه را درجه طالع خوانند و درجه را درجه طالع (التفهيم ص 205)
طالع اجتماع طالع استقبال
از اصطلاحات نجومى است رجوع باجتماع و استقبال شود.
طامات
- (اصطلاح عرفانى) طامات در اصطلاح معارف را گويند كه در اول سلوك بر
زبان سالك گذرد.
در رسائل خواجه است كه طامات سخنى باشد نامفهوم يا كنايتى نامعلوم و
عبارت از داشتن يا نشان از پنداشتن است، كه خلق از آن عاجز باشد و عقل در آن معجز
باشد و فؤاد در آن متحير گردد، يا سخنى باشد از عيان، بىشرح و بيان، بشناسد آنكه
با راه باشد، و سخنى باشد كه از وجدى صادر شود و گوينده نه حاضر باشد.
(رسائل خواجه ص 140- 139).
لاهيجى گويد طامات عبارت از خودنمائى و خودفروشى است.
(شرح گلشن راز ص 623) عطار گويد:
طاماتيان ز دورى ما توبه ميكنند
ما بىنفاق توبه بطامات ميكنيم
سنائى گويد:
«خانه طامات عمارت مكن» و نيز طامه، به تشديد ميم روز قيامت را
گويند، طامات نزد صوفيه معارف را گويند كه در اول سلوك بر زبان سالك گذرد و خرق
عادت و كرامت را نيز گويند (كشاف ص 927)
سحر گاهى شدم سوى خرابات
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 1165