نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 1 صفحه : 325
اين اصطلاح از نظر عرفا بمعنى اتصال از مرادات نفسانى است و جدا شدن
از عادات و شهوات و امور دنيوى است.
و بالاخره در عرفان انفصال در بدايات عبارت از انفصال از مرادات
نفسانى و عادات است و در نهايات انفصال از شهوات است و آن را سه مرحله است اول
انفصال از امور دنيوى دوم انفصال از رؤيت سوم انفصال از اتصال كه انفصال از شهود
است.
انْقِضاء مُدَّتِ خِيار
- از اصطلاحات فقهى است در كليات حقوقى آمده است وقتى مدت خيار بگذرد
و صاحب خيار معامله را فسخ نكند معامله لازم مىشود و لو اينكه عدم اخذ بخيار از
روى غفلت و داشتن عذرى باشد زيرا حق خيار محدود بزمان معينى بوده و با زوال آن
موضوع حق منتفى خواهد شد (كليات حقوقى ص 104)
انْقِطاع
- انقطاع نزد محدثان بريدن حديث است در سلسله سند كه سند آن متصل
نباشد و راوى خاص يا چند راوى از اول يا وسط و يا آخر سند ساقط شده باشد و شامل
مرسل، معلق، معضل و مدلس شود. (از ج 2 ص 1202).
و نزد عرفا قطع و بريدن از ما سوى اللّه است «الانقطاع عن الاحوال
سبب للوصول» (كشاف ج 2 ص 1202).
انْفِعال
- (اصطلاح فلسفى) مقوله انفعال يا ان ينفعل يكى از مقولات نهگانه
عرضى است و آن عبارت از اثرى است كه از فاعل در منفعل حاصل مىشود و در تعريف آن
گفتهاند «و هو كون الجوهر بحيث يتأثر عن غيره تأثيرا غير قار الذات مادام كونه
كذلك» تأثر جسم را از غيرش بنحو تأثر غير قار الذات و مداوم انفعال گويند در مقابل
فعل كه «هو كون الجوهر بحيث يحصل منه اثر فى غيره غير قار الذات مادام السلوك فى
هذا التأثير التجددى» كه عبارت از تأثير تجددى در غير باشد مانند تسخين و تسخّن كه
تسخين فعل است و تسخن انفعال.
(اسفار ج 2 ص 74- دستور ج 1 ص 204 و تهافت التهافت ص 432).
«اذا كان الشيء ما يفعل و شىء آخر ينفعل فالانفعال فيما بينهما.
(تفسير- ص 638) «فان قوة الانفعال هى فى المنفعل بعينه ابتداء تغيير منفعل من شىء
آخر بانه آخر». (تفسير ص 1110 و 1373)
انْفِعالات- انْفِعالِيّات
- كيفيات محسوسه بيكى از حواس هر گاه از امور راسخه باشند يعنى با
سرعت زائل نشوند انفعاليات ناميدهاند و اگر از كيفيات راسخه نباشند و با سرعت
زائل شوند انفعالات مىنامند مانند زردى ترسان و «يا» در كلمه انفعاليات براى
تأكيد و مبالغه است. (دستور ج، ص 205- اساس الاقتباس ص 43) «الانفعالات و الحركات
ليست من غير- الجواهر». (تفسير ص 1592)
انْفِعالِ طَبيعى
- انفعال يا طبيعى است مانند سرد شدن آب گرم و يا غير طبيعى است
مانند گرم شدن آب كه طبع او برودت است.
(مصنفات ج 2، ص 25)
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 1 صفحه : 325