و يكى آن كناره كه از آن سو است، و هر دو مخالف بودندى بهمه رويها.

پس دو جسم بكار نيست تا دو جهت بود. پس معلوم شد كه جهات‌ [1] مختلف اندر خلا [2] موجود نشوند، اگر خلا [3] بود [4] و نه اندر ملا [5] بسبب دو جسم، پس جهات مختلف موجود شوند بسبب يك جسم و نشايد كه جهاتى بوند مختلف بسبب دو جسم، و نه دورى و نزديكى ايشان بآن جسم يك گونه بود و الّا ميان ايشان نه بآن جسم اختلاف بود و نه بدورى و نه بنزديكى. پس خود اختلاف نبود بطبع و نوع. پس بايد كه اختلاف ايشان بدورى و نزديكى از آن جسم بود، و نشايد كه كسى گويد «اختلاف ايشان بآن بود كه يكى از اين سو بود و يكى از آن سو» كه حديث ما خود اندر سو است و پيش از اين سو، سو نبود يا [6] سوى‌ [7] از اين سو [8] بود و سوى از آن سو. پس نزديكى از همه كناره‌هاى‌ [9] آن جسم يكى بود، و دورى يكى، و بسبب كناره‌هاى وى اختلاف طبع سوها نيايد [10] چنانكه كناره‌ها [11] را اختلاف طبع نيست، و چون جهات را حدّ است بايد كه نزديكى و دورى را حدّ بود، و چون كناره‌هاى‌ [12] جسم يك گونه بود و يك طبع بوند، پس دورى از همه كناره‌ها [13] بايد و نزديكى بهمه كناره‌ها- [14] تا بحقيقت حدّ آيد، پس از دو بيرون نيست: يا اين جسم بكناره‌

[1] مك 2 (در اصل): جهت ( «جهات» تصحيح كرده‌اند).

[2] طم، مل، چخ:

خلاء.

[3] طم، مل، چخ:

خلاء.

[4] طم: بوند.

[5] طم، مل، چخ: ملاء.

[6] مج، عس: تا.

[7] طم: سو.

[8] مك 2: سوى.

[9] طم: كنارهاى.

[10] طم: بيايد.

[11] مك 2، طم، چخ: كنارها.

[13] مك 2، طم، چخ: كنارها.

[14] مك 2، طم، چخ: كنارها.

[12] مك 2، طم، چخ: كنارهاى.