نام کتاب : در قلمرو بلاغت نویسنده : علوى مقدم، محمد جلد : 1 صفحه : 829
سكّاكى و خطيب قزوينى استفاده كرد بدين معنى كه مثالها و تعليلات عبد
القاهر را در تأليف خود گنجاند و شيوه و روش سكّاكى و خطيب قزوينى و تقسيمات آن دو
را با اندك تفاوتى، مورد استفاده قرار داد 9
يكى ديگر از مهمترين كتب بلاغى جديد كتاب «البلاغةالواضحة» است كه دو تن از استادان مصرى به نامهاى: على الجازم- مصطفى
امين، نوشتهاند. اين كتاب كه در واقع براى مدارس متوسّطه نوشته شده، حدّ فاصل
مسائل بلاغى به شيوه قديم و جديد است؛ زيرا قواعد و سبك قديم تا اندازهاى در اين
كتاب حفظ شده و در ضمن پيش از توضيح يك مبحث بلاغى، به اندازه كافى تمرين ذكر شده
و مؤلّفان كتاب با تمرين بهتر به تحليل مطالب پرداختهاند و حتّى مؤلّفان خود نيز
كتابى به اسم «دليلالبلاغة الواضحة» نوشتهاند تا كه
خوانندگان بتوانند بهتر از حلّ تمرينات كتاب بهره ببرند.
مهمّترين ويژگى كتاب «البلاغةالواضحة» اينست كه كتاب مزبور در عصر جديد يكى از نخستين كتابهايى
است كه از «اسلوب» و اقسام آن سخن گفته و آنرا به
اسلوب علمى، ادبى و خطابى تقسيم كرده و براى هريك ويژگيهايى بيان نموده است 10.
خلاصه اينكه بسيارى از كتب بلاغى تأليفشده قرن 14 هجرى با آنكه از لحاظ
شيوه و روش با كتب پيشينيان تفاوتهايى داشت، ليكن اين تفاوتها مبنائى و اصولى نبود
تا اينكه پس از سال 1908 ميلادى و تأسيس دانشگاههاى جديد در كشور مصر، برخى از
استادان مصرى به شيوه غربيها توجّه كردند و در مسائل بلاغى و نقدى بدانان چشم
دوختند و كتب تأليفشده به سبك قديم را براى دانشجويان عصر حاضر كه با زبانهاى
غربى نيز آشنائى دارند، كافى ندانستند و درصدد برآمدند كه در اين زمينه تأليفى
تهيّه كنند و حتّى الامكان از مثالهاى پيشين و تقسيمبندى و طبقهبندى آنان دورى
كنند.
جبر ضومط از استادانى بود كه به كتب بلاغى تأليفشده در قرون گذشته،
اهميّت مىداد ولى كتب قديمه را با داشتن اهميّت و جلالت قدر، براى دانشجويان عصر
حاضر كه با زبانهاى غربى آشنائى دارند، كافى نمىدانست، لذا خود درصدد
نام کتاب : در قلمرو بلاغت نویسنده : علوى مقدم، محمد جلد : 1 صفحه : 829