responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : در قلمرو بلاغت نویسنده : علوى مقدم، محمد    جلد : 1  صفحه : 498

يك از آنها به آيات قرآنى و احاديث نبوى و اشعار شاعران پيش از اسلام و پس از اسلام، استشهاد جسته و در انتخاب امثله و شواهد دقّت نشان داده و اهميّت وى در آن است كه وى نخستين كسى است كه در مسائل بلاغى بالاستقلال كتاب نوشته و فنون گوناگون اين فنّ را كه پيش از ابن معتّز، در گفتار وجود داشت و مدوّن نشده بود و نام ويژه‌اى نداشت، مدون كرد و توضيح داد و شواهدى براى هريك از فنون بديع و محاسن كلام آورد.

ابن معتّز، برخى از فنون را كه بعدها جزء علم معانى دانستند و در علم معانى از آنها بحث كردند، جزء محاسن كلام دانسته و در محاسن كلام از آنها بحث كرد، بدين معنى، كه وى از دوازده نوع زير در كتاب «البديع» بحث كرد بدون اين‌كه سخنى از علم معانى و بيان به ميان آورد يعنى همه آنها را جزء محاسن كلام برشمرد و نام ديگرى بر آنها اطلاق نكرد بطورى كه اگر خوب دقّت كنيم مى‌بينيم كه در دوره‌هاى بعد، برخى از آن محاسن در علم معانى و بعضى هم در علم بيان مورد بحث قرار مى‌گيرد، در صورتى كه ابن معتّز، در قرن سوّم هجرى اين دوازده فنّ را جزء محاسن كلام برشمرده است و كتاب خود را هم «البديع» ناميده است.

ابن معتّز، دوازده فنّ از محاسن كلام را به شرح زير مورد بحث قرار داده است:

- التفات در صفحه 58 كتاب «البديع».

- اعتراض كلام فى كلام لم يتمّ معناه ثم يعود اليه فيتمّمه فى بيت واحد در صفحه 59 «البديع».

- الرجوع و حسن الخروج من معنى الى معنى در صفحه 60 «البديع».

- تأكيد مدح بما يشبه الذّم در صفحه 62 «البديع».

- تجاهل العارف. در صفحه 62 «البديع».

- هزل يرادبه الجدّ. در صفحه 63 «البديع».

- حسن التضمين. در صفحه 64 «البديع».

- تعريض و كنايه. در صفحه 64 «البديع».

- افراط فى الصفة. در صفحه 65 «البديع».

- حسن التشبيه. در صفحه 68 «البديع».

نام کتاب : در قلمرو بلاغت نویسنده : علوى مقدم، محمد    جلد : 1  صفحه : 498
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست