ايشان را با خود به جهاد برد ولى پيامبر اظهار مى‌كرد كه مالى در دست ندارد كه هزينه بسيج آنان را بدهد، اينان گريان باز مى‌گشتند، مى‌گريستند، زيرا از فيض جهاد و فوز شهادت محروم شده بودند.

/ 249

شرح آيات

باديه‌نشينان معذور

[90] قرآن اعرابى را كه هنوز ايمان در دلهايشان ثابت قدم نشده در شمار منافقان مى‌آورد. اينان نزد رسول اللَّه (ص) مى‌آمدند و عذرى مى‌تراشيدند ولى در واقع مى‌خواستند خود را از ميدان جنگ به كنارى كشند قرآن، از اين گروه چنين تعبير مى‌كند

وَ جاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ‌ گروهى از عربهاى باديه‌نشين آمدند و عذر آوردند تا آنان را رخصت دهند كه به جنگ نروند.» از كلمه «معذّر» در متن آيه برمى‌آيد كه اينان به تكلّف بهانه مى‌آورده‌اند تا به جهاد نروند و از اين كه نزد پيامبر مى‌آمده‌اند هدفشان اين بوده كه اجازتى كسب كنند و در خانه خود بنشينند. بعضى از مفسران اين آيه را به گونه ديگرى تفسير كرده‌اند و گفته‌اند كه مراد از «معذّرون» كسانى هستند كه عذرشان واقعى است يعنى كسانى كه نه راهتوشه دارند و نه سلاح جنگ. زيرا در عبارت بعد مى‌فرمايد و آنهايى كه به پيامبرش دروغ گفته بودند، در خانه نشستند» سياق آيه دلالت دارد بر اين كه خداى تعالى يكى از دو طايفه را با ديگرى مقايسه مى‌كند تا فرومايگى منافقان و پستى آنان و فساد قلوبشان و شقاوت نفوسشان بيشتر آشكار گردد. از آن رو كه فريضه دينى جهاد و يارى خدا و رسول او عربهاى باديه‌نشين را به هيجان آورد و نزد پيامبر آمدند و از او اجازه خواستند ولى اين عمل در منافقان هيچ اثر نبخشيد. [9]