شخص به خود مى‌كند.

/ 196

شرح آيات

بى‌نياز و مهربان‌

[133] پروردگار سبحان را بهترين نامهاست نامهاى خدا در آيات بى‌شمار او در عالم وجود پراكنده است شناخت نامهاى خدا و مظاهر آنها و تجليات آنها در زندگى ما را بصيرت روشن عطا مى‌كند و به راه راست و درست رهنمايى مى‌نمايد.

قرآن حكيم از اين نامها پيش از يا بعد از ذكر آياتى كه بر آنها دلالت دارند ياد مى‌كند.

واقع اين است كه اين روش قرآن به ما بصيرت و ديدى عقلى درباره زندگى ارزانى مى‌دارد. در نتيجه ميان عقل و واقع و مشى و مرام گرد مى‌آورد و موجب تكامل شخصيت بشر مى‌شود.

در اينجا قرآن از دو نام از اين نامها ياد مى‌كند: غنى (بى‌نياز) و صاحب رحمت (مهربان).

وَ رَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ- پروردگار تو بى‌نياز و مهربان است.» ممكن نيست بشر هم صاحب بى‌نيازى باشد و هم رحمت. زيرا بى‌نيازى در نزد انسان مصدرش ديگرى است پس بشر از فقدان آن مى‌ترسد و بخل مى‌ورزد.

در حالى كه بى‌نيازى خدا مصدرش قدرت مطلقه او بر همه بشر است. همچنين است مهربانى او كه محدود به حكمت اوست و نمى‌گذارد از چارچوب عدالت خارج شود.

إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ ما يَشاءُ كَما أَنْشَأَكُمْ مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ‌ هم چنان كه شما را از نسل مردمان ديگر بيافريده است، اگر بخواهد شما را مى‌برد و پس از شما هر چه را كه بخواهد جانشينتان مى‌سازد.» اين دليل است بر بى‌نيازى او و رحمت او با هم. اگر قدرتش نبود و در نتيجه اگر بى‌نيازى او از شما نبود هرگز قادر به تعويض و تبديل شما نمى‌بود. اگر رحمت او