خداوند سبحان، محمد را به نبوت برانگیخت در حالی که شما در بدترین حال می‌زیستید: در میان شما کسانی بودن که به سگان خود غذا می‌خوراندند، اما فرزندان خود را می‌کشتند! به غارت و چپاول دیگران می‌رفتند و چوپان باز می‌گشتند خیمه و قبیله خود را غارت شده می‌یافتند.
خوراکتان گاهی علهز (معجونی آمیخته از خون و کرک شتر) و گاهی هبیده (دانه‌های تلخ حنظل) و زمانی هم مردار و لاشه حیوانات و خون آنها بود. از طعامهای خشن و ناگوار و آبهای آلوده و بویناک بهره می‌جستید و در کنار سنگهای سخت و بتهای گمراه کننده منزل می‌گزیدید. و خون یکدیگر را می‌ریختید و افرادتان را به اسارت می‌بردید.
خداوند منّان قریش را با نزول سه آیه از قرآن کریم، تخصیص داد و عرب را به طور عموم به یک آیه. اما آیاتی که درباره قریش فرموده است، نخست آنکه فرمود:ای مؤمنان بیاد آرید زمانی را که شما اندک بودید و در میان انبوه دشمن می‌زیستید، آنها شما را در زمین (مکه) خوار و ضعیف می‌شمردند. و شما از هجوم مشرکان بر خود ترسان بودید. تا آنکه خدا شما را در پناه خود آورد و بیاری خود نیرومندی و نصرت عطا فرمود. و از بهترین غنائم و خوارکی‌ها روزی شما قرار داد. باشد تا شکرگزار باشید. [1] .
دیگر آنکه فرمود:
خدا به کسانی از شما بندگان که ایمان آورد و رفتار نیکو داشته باشد وعده فرموده که (در ظهور امام زمان (ع)) در زمین خلافت دهد. چنانکه امم صالح پیامبران سلف، جانیشین پیشینیان خود شدند. و علاوه بر خلاف، آئین پسندیده آنان را بر همه ادیان تمکین و تسلط دهد و به همه مومنان، پس از خوف و ترس از دشمنان، ایمنی کامل دهد تا مرا به یگانگی بی هیچ شایته شرکت و ریا پرستش کنند، و بعد از آن هر که کافر گشت به حقیقت همان فاسقان تبه کارند. [2] .
سوم گفتار قریش به رسول خدا(ص) است، آنگاه که ایشان را به اسلام و هجرت فرا می‌خواند، گفتند:
اگر ما با تو همراهی کنیم و اسلام را که طریق هدایت است پیروی نماییم ما را از سرزمینمان بیرون خواهند کرد (در پاسخ آنها بگو) آیا ما حرم مکه را برای ایشان محل امن و آسایش قرار ندادیم تا به این مکان از هر سوی، انواع نعمت و ثمرات که روزی آنها کرده ایم- بیاورند؟ حقیقت این است که اکثر مردم نادانند.[3] .
اما آیه‌ای که درباره عموم عرب است:
به یاد آرید که این نعمت بزرگ خدا را که شما با هم دشمن بودید و خدا در دلهای شما الفت و مهربانی انداخت و به لطف او همه برادر دینی یکدیگر شدید در صورتی که در پرتگاه آتش بودید خدا شما را نجات داد.... [4] .
پس نعمت اسلام و پیامبر چه نعمت بزرگی است اگر دست از آن نشویید و به سوی دیگری نروید! و چه مصیبت عظیمی است اگر بدو نگروید و از آن روی گردانید؟!
پس از چندی، پیامبر خدا(ص) بعد از آنکه بار رسالت و مسؤولیت خویش را به انجام رسانید، دیده از جهان برگرفت. مصیبت فقدان او برای همه مؤمنان جانگداز بود و برای نزدیکان و دودمان وی بخصوص سخت اندهبار و عظیم بود. مصیبتی که مؤمنان به مانند آن دچار نشده بودند و پس از آن نیز هرگز چنان روز سختی را مشاهده نخواهند کرد.
آن بزرگوار از این جهان رخت بربست و کتاب خدا و اهل بیت خود را بر جای گذاشت. آنها دو پیشوایند که هیچگاه اختلاف ندارند و دو برادرند که دست در دست هم دارند و با یکدیگر دشمنی ندارند و دو همراهند که جدایی نمی پذیرند.قال علی (ع):... بعث محمدا و انتم معاشر العرب علی شر حال، یعذو احدکم کلبه و یقتل ولده و یغیر علی غیره فیرجع و قد اغیر علیه، تاکلون العلهز و الهبیده و المیته و الدم، منیخون علی احجار خشن و اوان مضله تاکلون الطعام الجشب و تشربون الما الاجن، تسافکون دماکم و یسبی بعضکم بعضا، و قد خص الله قریشا بثلاث ایات و عم العرب بایه. فاما الایات اللواتی فی قریش فهو قوله تعالی: (و اذکروا اذا اتبم قلیل مستضعفون فی الارض تخافون ان تبخطفکم الناس فاواکم و ایدکم بنصره و رزقکم من الطیبات اعلکم تشکرون).
و الثانیه (وعا الله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض کما استخلف الذین من قبلهم و لیمکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بهد خوفهم امنا یعبدوننی لایشرکون بی شیئا و من کفر بعد ذلک فاولئک هم الفاسقون ) والثالثه قول قریش لنبی الله تعالی حین دعاهم الی الاسلام و الهجره فقالوا: (ان نتبع الهدی معک نتخلف من ازضنا). فقال الله تعالی: (او لم نمکن لهم حرما امنا یجبی الیه ثمرات کل شی رزقا من ادنا و لکن اکثرهم لایعلمون).
و اما الایه التی عم بها العرب فهو قوله تعالی: (و اذکروا نعمه الله علیکم اذ کنتم اعدا فالف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمته اخوانا و کنتم علی شفا حفره من النار فانقذکم منها کذلک یبین الله لکم آیاته لعلکم تهتدون).
فیا لها نعمه ما اعظمها ان لم تخرجوا منها الی غیرها و یا لها من مصیبه ما اعظمها ان لم تومنوا بها و ترغبوا عنا. فمضی نبی الله و قد بلغ ما ارسل به فیالها مصیبه خصت الاقربین و عمت المومنیت لم تصابوا بمثلها و لن تعاینوا بعدها مثلها.
فمضی لسبیله و ترک کتاب الله و اهل بیته امامین لایختلفان و اخوین لایتخاذلان و مجتمعین لایتفرقان.... [5] .