responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان    جلد : 1  صفحه : 730
دریا شناسی

(و شناخت انواع معادن و جواهراتی که از آن به دست می‌آید.)
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه 13:1 فرمود:
ثُمَّ أَنْشَأَ - سُبْحَانَهُ - فَتْقَ الْأَجْواءِ، وَشَقَّ الْأَرْجَاءِ، وَسَکَائِکَ الْهَوَاءِ، فَأَجْرَی فِیهَا مَاءً مُتَلاطِماً تَیارُهُ، مُتَرَاکِماً زَخَّارُهُ.
حَمَلَهُ عَلَی مَتْنِ الرِّیحِ الْعَاصِفَةِ، وَالزَّعْزَعِ الْقَاصِفَةِ، فَأَمَرَهَا بِرَدِّهِ، وَسَلَّطَهَا عَلَی شَدِّهِ، وَقَرَنَهَا إلَی حَدِّهِ. الْهَوَاءُ مِنْ تَحْتِها فَتِیقٌ، وَالْمَاءُ مِنْ فَوْقِهَا دَفِیقٌ.
ثُمَّ أَنْشَأَ سُبْحَانَهُ رِیحاً اعْتَقَمَ مَهَبَّهَا، وَأَدَامَ مُرَبَّهَا، وَأَعْصَفَ مَجْرَاهاَ، وَأَبْعَدَ مَنْشَاهَا، فَأَمَرَهَا بِتَصْفِیقِ الْمَاءِ الزَّخَّارِ، وَإِثَارَةِ مَوْجِ الْبِحَارِ، فَمَخَضَتْهُ مَخْضَ السَّقَاءِ، وَعَصَفَتْ بِهِ عَصْفَهَا بِالْفَضَاءِ.
تَرُدُّ أَوَّلَهُ إلَی آخِرِهِ، وَسَاجِیهُ إلَی مَائِرِهِ، حَتَّی عَبَّ عُبَابُهُ، وَرَمَی بالزَّبَدِ رُکَامُهُ، فَرَفَعَهُ فِی هَواءٍ مُنْفَتِقٍ، وَجَوٍّ مُنْفَهِقٍ، فَسَوَّی مِنْهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ.
«و باد را به بازگرداندن آن فرمان داد، و به نگهداری آب مسلّط ساخت، و حد و مرز آن را به خوبی تعیین فرمود. فضا در زیر تند باد و آب بر بالای آن در حرکت بود، سپس خدای سبحان طوفانی [1] برانگیخت که آب را متلاطم ساخت، و امواج آب را پی در پی درهم کوبید، طوفان بشدّت وزید، و از نقطه‌ای دور دوباره آغاز شد، سپس به طوفان امر کرد، تا امواج دریاها را به هر سو روان کند و بر هم کوبد، و با همان شدّت که در فضا وزیدن داشت، بر امواج آب‌ها حمله‌ور گردد، از اوّل آن برمی‌داشت و به آخرش می‌ریخت، [2] و آب‌های ساکن را به امواج سرکش برگرداند.
تا آنجا که آبها روی هم قرار گرفتند، و چون قلّه‌های بلند کوه‌ها بالا آمدند، امواج تُند کَف‌های برآمده از آب‌ها را در هوای باز، و فضای گسترده بالا برد، که از آن هفت آسمان را پدید آورد.»
و آن حضرت در خطبه 65:91 فرمود:
کَبَسَ الْأَرْضَ عَلَی مَوْرِ أَمْوَاجٍ مُسْتَفْحِلَةٍ، وَلُجَجِ بِحَارٍ زَاخِرَةٍ، تَلْتَطِمُ أَوَاذِی أَمْوَاجِهَا، وَتَصْطَفِقُ مُتَقَاذِفَاتُ أَثْبَاجِهَا، وَتَرْغُو زَبَداً کَالْفُحُولِ عِنْدَ هِیاجِهَا. فَخَضَعَ جِمَاحُ الْمَاءِ الْمُتَلَاطِمِ لِثِقَلِ حَمْلِهَا، وَسَکَنَ هَیجُ ارْتِمَائِهِ إِذْ وَطِئَتْهُ بِکَلْکَلِهَا، وَذَلَّ مُسْتَخْذِیاً، إِذْ تَمَعَّکَتْ عَلَیهِ بِکَوَاهِلِهَا، فَأَصْبَحَ بَعْدَ اصْطِخَابِ أَمْوَاجِهِ، سَاجِیاً مَقْهُوراً، وَفِی حَکَمَةِ الذُّلِّ مُنْقَاداً أَسِیراً. [3] .
«زمین را بر موج‌های پرخروش، و دریاهای موّاج فرو نشاند، موج‌هایی که بالای آن به هم می‌خورد ودر تلاطمی سخت هر یک، دیگری را واپس می‌زد، چونان شتران نر مست، فریادکنان و کف بر لب، به هر سوی روان بود.
سپس قسمت‌های سرکش آب از سنگینی زمین فرو نشست و هیجان آنها بر اثر تماس با سینه زمین آرام گرفت.
زیرا زمین با پشت بر آن می‌غلطید و آن همه سر و صدای امواج ساکن و آرام شده، چون اسب افسار شده رام گردید.»


پی نوشت ها:
(1) ِعْتَقَمَ: باد تندی که خشک و باران است.
(2) مَخْضَ السّقاء: زیرو رو کردن محتوای مَشک.
(3) اسناد و مدارک خطبه 91 به این شرح است:
1- عقد الفرید ج4 ص207 وج2 ص406: ابن عبدربه (متوفای 328 هجری)
2- کتاب توحید ص48 ح13: شیخ صدوق (متوفای 380 هجری)
3- ربیع‌الابرار ج 1 باب الملائکة ص310 ح11: زمخشری (متوفای 538 هجری)
4- النهایة ج 2 ص 116: ابن أثیر (متوفای 606 هجری)
5- فرج المهموم ص 56: سیدبن طاووس (متوفای 664 هجری)
6- تیسیر المطالب ص202 و203: یحیی‌بن الحسین (متوفای 424 هجری).

نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان    جلد : 1  صفحه : 730
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست