نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 583
حقوق کارمندان دولتی
یکی دیگر از حقوق اجتماعی، حقّ «کارمندان دولتی» است، اگر حقوق مادّی و معنوی کارمندان دولت به خوبی استیفا شود، و کارمندان دولتی به خوبی اداره گردند، دلگرم میشوند، امیدوار میگردند، به خوبی کار میکنند، و امور سیاسی، اجتماعی کشور را به گونه مطلوبی اداره کرده مشکلات جامعه اسلامی را از سَرِ راه ملّت برمیدارند که امام علیعلیه السلام فرمود: ثُمَّ
انْظُرْ فِی أُمُورِ عُمَّالِکَ فَاسْتَعْمِلْهُمُ اخْتِبَاراً، وَلَا
تُوَلِّهِمْ مُحَابَاةً وَأَثَرَةً، فَإِنَّهُمَا جِمَاعٌ مِنْ شُعَبِ
الْجَوْرِ وَالْخِیانَةِ. وَتَوَخَّ مِنْهُمْ أَهْلَ التَّجْرِبَةِ
وَالْحَیاءِ، مِنْ أَهْلِ الْبُیوتَاتِ الصَّالِحَةِ، وَالْقَدَمِ فِی
الْإِسْلَامِ الْمُتَقَدِّمَةِ، فَإِنَّهُمْ أَکْرَمُ أَخْلَاقاً،
وَأَصَحُّ أَعْرَاضاً، وَأَقَلُّ فِی الْمَطَامِعِ إِشْرَاقاً، وَأَبْلَغُ
فِی عَوَاقِبِ الْأُمُورِ نَظَراً. ثُمَّ أَسْبِغْ عَلَیهِمُ الْأَرْزَاقَ،
فَإِنَّ ذلِکَ قُوَّةٌ لَهُمْ عَلَی اسْتِصْلَاحِ أَنْفُسِهِمْ، وَغِنًی
لَهُمْ عَنْ تَنَاوُلِ مَا تَحْتَ أَیدِیهِمْ، وَحُجَّةٌ عَلَیهِمْ إِنْ
خَالَفُوا أَمْرَکَ أَوْ ثَلَمُوا أَمَانَتَکَ. ثُمَّ تَفَقَّدْ
أَعْمَالَهُمْ، وَابْعَثِ الْعُیونَ مِنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَالْوَفَاءِ
عَلَیهِمْ، فَإِنَّ تَعَاهُدَکَ فِی السِّرِّ لِأُمُورِهِمْ حَدْوَةٌ
لَهُمْ عَلَی اسْتِعْمَالِ الْأَمَانَةِ، وَالرِّفْقِ بِالرَّعِیةِ.
وَتَحَفَّظْ مِنَ الْأَعْوَانِ؛ فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ یدَهُ إِلَی
خِیانَةٍ اجْتَمَعَتْ بِهَا عَلَیهِ عِنْدَکَ أَخْبَارُ عُیونِکَ،
اکْتَفَیتَ بِذلِکَ شَاهِداً، فَبَسَطْتَ عَلَیهِ الْعُقُوبَةَ فِی
بَدَنِهِ، وَأَخَذْتَهُ بِمَا أَصَابَ مِنْ عَمَلِهِ، ثُمَّ نَصَبْتَهُ
بِمَقَامِ الْمَذَلَّةِ، وَوَسَمْتَهُ بِالْخِیانَةِ، وَقَلَّدْتَهُ عَارَ
التُّهَمَةِ. «سپس در امور کارمندانت بیندیش، و پس از آزمایش به کارشان
بگمار، و بامیل شخصی، و بدون مشورت با دیگران آنان را به کارهای مختلف
وادار نکن، زیرا نوعی ستمگری و خیانت است. کارگزاران دولتی را از میان
مردمی با تجربه و با حیا، از خاندانهای پاکیزه و با تقوی، که در مسلمانی
سابقه درخشانی دارند انتخاب کن، زیرا اخلاق آنان گرامیتر، و آبرویشان
محفوظتر، و طمع ورزیشان کمتر، و آینده نگری آنان بیشتر است. سپس روزی
فراوان برآنان ارزانیدار، که با گرفتن حقوق کافی در اصلاح خود بیشتر
میکوشند، و با بینیازی، دست به اموال بیتالمال نمیزنند، واتمام حجّتی
است بر آنان اگر فرمانت را نپذیرند یا در امانت تو خیانت کنند سپس رفتار
کارگزاران را بررسی کن، و جاسوسانی راستگو، و وفا پیشه برآنان بگمار، که
مراقبت و بازرسی پنهانی تو از کار آنان، سبب امانتداری، و مهربانی با رعیت
خواهد بود. و از همکاران نزدیکت سخت مراقبت کن، و اگر یکی از آنان دست به
خیانت زد، و گزارش جاسوسان تو هم آن خیانت را تأیید کرد، به همین مقدار
گواهی قناعت کرده او را با تازیانه کیفر کن، و آن چه از اموال که در اختیار
دارد از او باز پس گیر، سپس او را خواردار، و خیانتکار بشمار، و طوق
بدنامی به گردنش بیافکن.» [1] .
پی نوشت ها: (1) نامه 7: 53 نهجالبلاغه، معجمالمفهرس محمد دشتی
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 583