نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 582
حقوق پاکان
رهبر و دولت اسلامی و دیگر دست اندرکاران امور سیاسی، فرهنگی کشور باید
به این مسئله مهمّ اجتماعی توجّه داشته باشند که پاکان در جامعه اسلامی
باید جایگاه ارزشی خود را بیابند و مورد تشویق قرار گیرند که بین پاکان و
فاسدان تفاوت باشد. نظام اسلامی باید زمینههای رشد و گسترش ارزشها را
فراهم سازد و ارزشگراها را تأیید کند و عوامل رشد و کمال آنها را تقویت
کند، تا پاکان و ارزشگراها تشویق شوند و الگوهای کامل انسانیت به همه ارزشگراها معرّفی شود و فاسدان و بدکاران سرافکنده شده، نتوانند در جامعه اسلامی نفوذ کنند. حضرت امیرالمؤمنینعلیه السلام نسبت به حقّ پاکان به مالک اشتر دستور میدهد که: وَلَا
یکُونَنَّ الُْمحْسِنُ وَالْمُسِیءُ عِنْدَکَ بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ،
فَإِنَّ فِی ذلِکَ تَزْهِیداً لِأَهْلِ الْإِحْسَانِ فِی الْإِحْسَانِ،
وَتَدْرِیباً لِأَهْلِ الْإِسَاءَةِ عَلَی الْإِسَاءَةِ! وَأَلْزِمْ کُلاًّ
مِنْهُمْ مَا أَلْزَمَ نَفْسَهُ. وَاعْلَمْ أَنَّهُ لَیسَ شَیءٌ
بِأَدْعَی إِلَی حُسْنِ ظَنِّ رَاعٍ بِرَعِیتِهِ مِنْ إِحْسَانِهِ
إِلَیهِمْ، وَتَخْفِیفِهِ الْمَؤُونَاتِ عَلَیهِمْ، وَتَرْکِ
اسْتِکْرَاهِهِ إِیاهُمْ عَلَی مَا لَیسَ لَهُ قِبَلَهُمْ. فَلْیکُنْ
مِنْکَ فِی ذلِکَ أَمْرٌ یجْتَمِعُ لَکَ بِهِ حُسْنُ الظَّنِّ بِرَعِیتِکَ،
فَإِنَّ حُسْنَ الظَّنِّ یقْطَعُ عَنْکَ نَصَباً طَوِیلاً. وَإِنَّ
أَحَقَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّکَ بِهِ لَمَنْ حَسُنَ بَلَاؤُکَ عِنْدَهُ،
وَإِنَّ أَحَقَّ مَنْ سَاءَ ظَنُّکَ بِهِ لَمَنْ سَاءَ بَلَاؤُکَ عِنْدَهُ. «هرگز
نیکوکار و بدکار در نظرت یکسان نباشند، زیرا نیکوکاران در نیکوکاری
بیرغبت، و بدکاران در بدکاری تشویق میگردند، پس هر کدام از آنان را
برأساس کردارشان پاداش ده. بدان ای مالک! هیچ وسیلهای برای جلب اعتماد
والی به رعیت بهتر از نیکوکاری به مردم، و تخفیف مالیات، و عدم اجبار مردم
به کاری که دوست ندارند، نمیباشد، پس در این راه آنقدر بکوش تا به وفاداری
رعیت، خوشبین شوی، که این خوشبینی بارسنگین رنج آور مشکلات را از تو بر
میدارد، پس به آنان که بیشتر احسان کردی بیشتر خوش بین باش، و به آنان که
بدرفتاری نمودی بدگمانتر باش.» [1] .
پی نوشت ها: (1) نامه 34: 53 نهجالبلاغه، معجم المفهرس محمد دشتی
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 582