نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1221
علم بیولوژی
امام علی علیه السلام در خطبه 1 به ویژگیهای تن آدمی اشاره میفرماید که: ثُمَّ
جَمَعَ سُبْحَانَهُ مِنْ حَزْنِ الْأَرْضِ وَسَهْلِهَا، وَعَذْبِهَا
وَسَبَخِهَا، تُرْبَةً سَنَّهَا بِالْمَاءِ حَتَّی خَلَصَتْ، وَلَاطَهَا
بِالْبَلَّةِ حَتَّی لَزَبَتْ، فَجَبَلَ مِنْهَا صُورَةً ذاتَ أَحْنَاءٍ
وَوُصُولٍ، وَأَعْضَاءٍ وَفُصُولٍ، أَجْمَدَهَا حَتَّی اسْتَمْسَکَتْ،
وَأَصْلَدَهَا حَتَّی صَلْصَلَتْ، لِوَقْتٍ مَعْدُودٍ، وَأَمَدٍ مَعْلُومٍ؛
ثُمَّ نَفَخَ فِیهَا مِنْ رُوحِهِ فَمَثُلَتْ إنْساناً ذَا أَذْهَانٍ
یجِیلُهَا، وَفِکَرٍ یتَصَرَّفُ بِهَا. وَجَوَارِحَ یخْتَدِمُهَا،
وَأَدَوَاتٍ یقَلِّبُهَا، وَمَعْرِفَةٍ یفْرُقُ بِهَا بَینَ الْحَقِّ
وَالْبَاطِلِ، وَالْأَذْوَاقِ وَالْمَشَامِّ، والْأَلْوَانِ
وَالْأَجْنَاسِ، مَعْجُوناً بِطِینَةِ الْأَلْوَانِ الُْمخْتَلِفَةِ،
وَالْأَشْبَاهِ الْمُؤْتَلِفَةِ، وَالْأَضْدَادِ الْمُتَعَادِیةِ،
وَالْاَخْلاطِ الْمُتَبَاینَةِ، مِنَ الْحَرِّ وَالْبَرْدِ، وَالْبَلَّةِ
وَالْجُمُودِ. [1] . «سپس خداوند بزرگ، خاکی از قسمتهای گوناگون زمین،
از قسمتهای سخت و نرم، شور و شیرین، گِرد آورد، آب بر آن افزود تا گِلِی
خالص و آماده شد، و با افزودن رطوبت، چبسناک گردید، که از آن، اندامی
شایسته، و عضوهایی جدا و به یکدیگر پیوسته آفرید آن را خشکانید تا محکم شد،
خشکاندن را ادامه داد تا سخت شد، و تا زمانی معین، و سرانجامی مشخّص،
اندام انسان کامل گردید، آنگاه از روحی که آفرید در آن دمید تا به صورت
انسانی زنده درآمد، دارای نیروی اندیشه، که وی را به تلاش اندازد، و دارای
افکاری که در دیگر موجودات، تصرّف نماید. به انسان اعضاء و جوارحی
بخشید، که در خدمت او باشند، و ابزاری عطا فرمود، که آنها را در زندگی بکار
گیرد، قدرت تشخیص به او داد تا حق و باطل را بشناسد، و حواس چشایی، و
بویایی، و وسیله تشخیص رنگها، و أجناس مختلف در اختیار او قرار داد. انسان
را مخلوطی از رنگهای گوناگون، و چیزهای همانند و سازگار، و نیروهای
متضاد، و مزاجهای گوناگون، گرمی، سردی، تری، و خشکی، قرار داد.»
پی نوشت ها: (1) اسناد و مدارک خطبه 1 به شرح زیر است: 1- بحارالانوار ج 74 ص 300 و 423: مرحوم مجلسی (متوفای 1110ه) 2- ربیعالابرار ج1 ص97 ح66 و ص312 ح11 و ص326 ح47 و ج2 ص297 و ح285 و ط جدید: زمخشری (متوفای 538 هجری) 3- شرح نهجالبلاغه ج 1 ص 22: قطب راوندی (متوفای 573 هجری) 4- تحف العقول ص 67: ابن شعبه حرانی (متوفای 380 هجری) 5- اصول کافی ج 1 ص 138 : 140: مرحوم کلینی رازی (متوفای 328 هجری).
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1221