متن: « 193، 192 »

تجزيه و تركيب‌

فاء: تفريع.

هى: مبتداء و « معتبره » خبر آن است.

على ابهامها: جارّ و مجرور، متعلّق باستقرّ، حال است از ضمير « هى » .

خصّ: مخفّف خاصّ، تميز است از نسبت اضافى بين « ابهاما » .

كما: جارّ و مجرور و صله « ماء » مصدريّه محذوف است « يؤخذ » .

فى حدّقوس: مضاف و مضاف اليه و مضاف مجرور، متعلّق به « يؤخذ » است.

دايرة: نائب فاعل فعل محذوف.

فالجسم و النّموّ: متعاطفين مبتداء و خبرش « قد تبدّلا» است.

و الجزء: مبتداء و خبرش « ماء » موصوله باصله و عائدش است.

ترجمه: معانى جنسيّه و فصليّه در ماهيّت معتبرند در حالى كه از نظر خصوصيّت‌

مبهم و مجمل هستند چ نان چ ه در تعريف قوس دائره اخذ شود.

پ س جسم و نموّ زائل مى‌شوند ولى جزء كه قدر مشترك بين افراد هست‌

حاصل و باقى مى‌ماند.

شرح عربى: فهى، اى كلّ واحد من المعانى، على ابهامها، لا على الخصوص،

معتبرة، فى حقيقة النّوع ففى الانسان مثلا المعتبر من الجوهر اعمّ ممّا

فى المجرّد و المادّى و من الجسم اعمّ من الطّبيعى العنصرى و المثالى و

من الحيوة اعمّ من الدّنيويّة و الاخرويّة و قس عليه الباقى.