مثل سايه است نسبت بشاخص و همانطوريكه سايه وجودا و حدوثا تابع محض و

محض طفيلى است براى شاخص بطوريكه عدم شاخص علّت تامّه است براى عدم‌

آن عينا همين حال را ممكن نسبت بمؤثّر موجد دارد ولى ساختمان نسبت به بنّاء

چ نين نيست زيرا عمل بنّاء تنها اينست كه خشتها و آجرها و چ وبها و ساير مصالح‌

ساختمانى را جمع مى‌كند سپس اجتماع ايشان علّت است بر حصول شكل‌

مخصوصى و بقاء اين شكل در ساختمان معلول اينستكه اجزاء ساختمان در اثر

خشك شدن مستحكم و استوار ميشود و خشك شدن نيز بحسب ظاهر معلول عوامل‌

طبيعى از قبيل تابش خورشيد و وزش باد و گ رمى و سردى هوا است و مؤثّر حقيقى‌

البتّه خالق متعال است زيرا او اين آثار را در اين كائنات جعل و قرار داده است.

قوله: فانّه تبع محض له: ضمير در « فانّه » به فيى‌ء و در « له » به شيى‌ء عود

مى‌كند.

قوله: يحدث بحدوثه: ضمير در « يحدث » به فيى‌ء و در « بحدوثه » به شيى‌ء

برمى‌گردد.

قوله: و يبقى ببقائه: ضمير در « يبقى » به فيى‌ء و در « ببقائه » به شيى‌ء بر

مى‌گردد.

قوله: و يدور معه حيثما دار: ضمير در « يدور » به فيى‌ء و در « معه » و « دار » به‌

شيى‌ء برمى‌گردد.

قوله: لاجتماع اللّبنات: يعنى اجتماع خشت‌ها.

قوله: علّة لشكل ما: يعنى اجتماع علّت صورى مى‌باشد.

قوله: بقاء ذلك الشّكل فيها: ضمير در « فيها » به لبنات و اخشاب عود

مى‌كند.

متن: « 114 »