فصول الحکمة؛ شرح فارسی بر منظومه(مبحث الهیات) - ذهنی تهرانی، سید محمد جواد

نام کتاب : فصول الحکمة؛ شرح فارسی بر منظومه(مبحث الهیات) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد جلد : 2 صفحه : 536

شرح فارسى:

توضيح‌

امكان استقبالى و معناى آن‌

معناى سوّمى كه براى امكان ذكر كرده‌اند امكان استقبالى است و آن‌

عبارتست از سلب تمام ضرورات ششگانه حتّى ضرورت بشرط محمول زيرا مقصود از

اين امكان نظر داشتن باوصافى است كه در استقبال براى شيى‌ء يا ثابت است و يا

معدوم قهرا معناى اين امكان سلب ضرورت وجود و عدم اين اوصاف ميشود براى‌

شيى‌ء و از اينجا دانسته ميشود كه ضرورت ازليّه و ذاتيّه نيز با اين امكان قابل سلب‌

هستند زيرا معناى ضرورت ازليّه چ نان چ ه گ فتيم استحاله انفكاك محمول از موضوع‌

است بطور مطلق حال نسبت بخصوص زمان استقبال اگر محمول را كه وصفى از

اوصاف است از موضوع قابل انفكاك دانستيم امكان استقبالى تحقّق پ يدا مى‌كند

چ نان چ ه در ضرورت ذاتى كه معنايش استحاله انفكاك محمول از موضوعست در

زمان وجود موضوع اگر وجودش را نسبت بزمان آينده مسلوب الضّروره دانستيم و بتبع‌

آن محمول را نسبت باين زمان ممكن الثّبوت شمرديم امكان استقبالى محقّق‌

ميشود.

كلام مرحوم خواجه طوسى در شرح اشارات‌

مرحوم خواجه طوسى (ره) در شرح اشارات (ج 1، ص 156) در شرح عبارت‌

شيخ كه فرموده:

« و از ممكن گ اهى معناى ديگرى فهميده ميشود و آن اينستكه التفات‌

بحال شيى‌ء است در استقبال و مى‌يابيم كه اينحال و صفت براى آن شيئ در

هيچكدام از اجزاء مستقبل ضرورى نيست پ س ممكن صرف است براى آن شيئ».

چ نين ميفرمايد:

نام کتاب : فصول الحکمة؛ شرح فارسی بر منظومه(مبحث الهیات) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد جلد : 2 صفحه : 536