ترجمه:

فريده دوّم در مبحث وجوب و امكان فصل در بيان موادّ سه‌گانه‌

وجود هم رابط است و مقصود از رابط ثبوت شيئ شيئا يعنى چ يزى را چ يز

قرار دادن بوده و هم رابطى مى‌باشد.

كما اينكه نفسى نيز مى‌باشد.

سپس ميفرمايد:

كلمه « ثمّة » بضمّ ثاء و تاء متحرّكه، حرف عاطف است چ نان چ ه در اين‌

شعر نيز چ نين مى‌باشد.

فمضيت ثمّة قلت لا يعنينى.

و حاصل آنكه معناى مشترك بين وجود رابطى و نفسى ثبوت الشّيئ‌

مى‌باشد اگرچه از جهتى بينشان فرق است و اين تقسيم را ضبط و حفظ نما.

سپس در تشريح و بيان تقسيم مزبور ميفرمايد:

وجود بطور مطلق يا وجود فى نفسه است كه بآن وجود محمولى گ ويند و آن‌

مفادّ كان تامّه است كه در هليّات بسيط متحقّق است.

يا وجودى است لا فى نفسه و آن مفادّ كان ناقصه بوده كه در هليّات مركّبه‌

تحقّق مى‌يابد و در مشهور از آن به وجود رابطى تعبير شده ولى اولى و سزاوار اينستكه‌

طبق آنچه در متن آورده‌ايم بآن وجود رابط گ وئيم چ نا چ ه اصطلاح مرحوم سيّد محقّق‌

داماد در كتاب افق المبين و صدر المتألّهين در اسفار چ نين بوده و بدين ترتيب بين‌

آن و وجود اعراض كه اطلاق وجود رابطى بآنها شده فرق حاصل ميشود.

و امّا اينكه مرحوم محقّق لاهيجى در برخى از تأليفاتش فرموده:

وجود عرض مفادّ كان ناقصه است اشتباه مى‌باشد زيرا وجود عرض‌

محمولى بوده و در هليّت بسيطه واقع ميشود چ نان چ ه مى‌گوئى:

البياض موجود بخلاف كان ناقصه يعنى وجود رابط چ ه آنكه اينقسم از