اعمال و حركات سخت را مرتكب شود.

ب: امكان وقوعى چ يزى و بعبارت ديگر مبدء امكان حصول اشياء را قوّت‌

نامند.

ج: مبدء تغيير و تبديل را نيز قوّت گ ويند.

د: مبدء افعال و انفعالات را قوّت نامند.

ه: صورت نوعيّه را بملاحظه اينكه مبدء آثار هست قوّه گ ويند.

و: بمعناى مقابل فعل چ نان چ ه وقتى گ ويند در نطفه قوّه انسان است به اين‌

معنا است كه صورت فعليّه انسان در آن نيست.

ز: معنائى است كه مرحوم مصنّف در شرح فرموده و آن اين است:

قوّه: عبارتست از استعداد شديد براى پ ذيرفتن اثر و مقاومت در مقابل‌

مؤثّرات همچون صلابت بعضى از فلزّات و صحّت مزاج در حيوان كه مانع از

آماده‌گى بدن براى پ ذيرفتن علل و امراض مى‌شود قهرا در مقابل اين اطلاقات بقرينه‌

مقابله براى لا قوّه كه ضعف باشد معناى مخالف مذكورات ثابت است فلذا مرحوم‌

مصنّف لا قوّه را اينطور تعريف مى‌نمايد:

استعداد شديد براى پ ذيرفتن اثر و عدم مقاومت در قبال مؤثّرات را ضعف و

لا قوّه گ ويند مثل نرمى كه در بعضى از اجسام همچون موم گ داخته مى‌باشد يا عدم‌

اعتدال مزاج در حيوان كه آماده پ ذيرفتن امراض و عوارض است.

4- قسم چ هارم از اقسام كيف عبارتست از كيفيّات محسوسه به حواس‌

خمسه ظاهره كه به آنها انفعالات و انفعاليّات گ ويند و آنها عبارتند از:

1- كيفيّات ملموسه: كه خود بر دو قسم هستند: فعليّه، انفعاليّه.

فعليّه: عبارتست از كيفيّتى كه صورت بواسطه آن اثر در مادّه گ ذارد مانند

حرارت و برودت.

انفعاليّه: آن است كه بواسطه آن مادّه منفعل شود همچون رطوبت و يبوست‌

و اين چ هار امر را (حرارت، برودت، رطوبت، يبوست) اصطلاحا اوائل ملموسات‌

گ ويند.

2- كيفيّات مذوقه: مشهور پ يش اهل فنّ اين است كه تعداد آنها نه‌