الف: فاعل در « فرغت » و « انصب » ضمير مى‌باشد منتهى در اوّلى بارز و در دوّمى مستتر مى‌باشد

ب: كلمه « من » فاعل است براى « افلح » و اسم ظاهر است و فاعل « زكّيها » ضمير مستتر مى‌باشد

ج: كلمه « ربّ » فاعل است براى « ودّعك » و اسم ظاهر است و فاعل « قلى » ضمير مستتر « هو » مى‌باشد

د: كلمه « نفس » فاعل است براى « علمت » و اسم ظاهر است و فاعل در « قدّمت » و « اخّرت » ضمير مستتر « هى » مى‌باشد

ه: فاعل « نطعم » ضمير مستتر « نحن » مى‌باشد.

سؤالات و تمرينات ص (37)

1- در چه وقت تقديم فاعل بر مفعول واجب است؟

2- آيا فعل به تنهائى يا با فاعل حذف مى‌شود؟

3- نائب فاعل را تعريف كرده و مثالى براى آن بزنيد؟

4- در مثالهاى زير آيا تقديم مفعول بر فاعل جايز است؟

الف: ساعد عيسى يحيى‌

ب: كلّم يحيى فتاة

ج: اتعبت الحمّى سعدى‌

د: اكرم صديقى اخى‌

ه: حملت الشجرة ثمارها

و: اكرمت سعدى يحيى‌

5- از جملات ذيل فاعل و نائب فاعل را جدا كنيد؟

الف: انّما المؤمنون الّذين اذا ذكر اللّه وجلت قلوبهم‌ ( سوره انفال آيه 20)

ب: و الى اللّه ترجع الامور ( سوره انفال آيه 44)

ج: اللّه لا يسئل عمّا يفعل و هم يسئلون‌ ( سوره انبياء آيه 23)

د: أمزروع الحقلان، ما مهزوم الحق‌

6- در جملات ذيل فاعل را حذف كن و مفعول را نائب آن قرار بده:

الف: فتح العمل باب الرزق‌

ب: تعلّم الصّبىّ حرفة