كلام امرء القيس:

كلمه [غدائره‌] يعنى ذوائبه و آن جمع [غديرة] بوده و ضمير در آن بفرع كه در بيت سابق است راجع مى‌باشد.

و كلمه [مستشزرات‌] يعنى مرتفعات يا بمعناى مرفوعات است چه آنكه وقتى مى‌گويند:

[ استشزره‌] يعنى رفعه و گاهى هم وقتى [استشزره‌] را ميگويند بمعناى [ارتفع‌] استعمال مى‌كنند و كلمه [تضلّ‌] يعنى تغيب (پنهان مى‌شود) و [عقاص‌] جمع عقيصه و آن دسته‌اى از مويهاى جمع شده را گويند.

و كلمه [مثنّى‌] بمعناى بافته شده مى‌باشد.

و معناى شعر اينست: ذوائب و گيسوان او بالا برده شده است و مويهاى پيچيده شده و بافته را در موى بافته و نبافته پنهان مى‌نمايد.

مقصود شاعر بيان كثرت موى سر است.

ضابطه تنافر

و ضابطه تنافر اينست كه هرچه را ذوق صحيح و سليم ثقيل و دشوار دانست و سخن با آنرا سخت تلقّى نمود كلمه موصوف به آن متنافر است چه حروف كلمه قريب المخرج بوده يا بعيد المخرج و يا غير ايندو باشد چنانچه ابن اثير در كتاب [المثل السّائر] بآن تصريح نموده است، بعضى از ادباء گمان كرده‌اند كه منشأ ثقل در كلمه [مستشزر]