پس اصل نكره مفرده آنستكه براى يكفرد از جنس بيايد و گاهى از آن فقط
جنس را قصد مىنمايند و زمانى نيز تنها فرد واحد را اراده مىكنند.
و آنچه كلام شيخ در دلائل الاعجاز بآن اشعار دارد اينستكه بين معرفه
و نكره فرقى نيست در اينجهت كه بناء فعل براى اين دو گاهى براى تخصيص بوده و زمانى
بمنظور تقوى مىباشد.
شرح فارسى:
توضيح
گفته شد تقديم مسنداليه بر فعل منفى يا بمنظور افاده تقوّى است و يا
بلحاظ تخصيص.
شارح مىگويد:
اين امر در صورتى بود كه مسنداليه معرفه باشد چنانچه از امثله آن نيز
معلوم مىشود حال اگر مسنداليه نكره بوده و معذلك بر فعل مقدّم گردد يا افاده
تخصيص جنس مىكند و يا تخصيص فرد و شخص چنانچه در مثال رجل جائنى اگر بمنظور افاده
تخصيص جنس باشد معنايش اينست فقط جنس مرد نزد من آمده نه زن، و در صورتى كه بلحاظ
تخصيص فرد باشد مفادش اينستكه فقط يكمرد آمده نه بيشتر.
شرح و تفصيل
اسماء اجناس همچون (رجل)، (اسد)، (ماء) و امثال اينها حامل دو معنا
مىباشند: جنسيّت و عدد معيّن.