الانثى لها اى لامرأة عمران فالانثى اشارة الى ما تقدم ذكره صريحا فى قوله تعالى‌ قالتّ ربّ انّى وضعتها انثى‌ لكنّه ليس بمسند اليه و الذّكر اشارة الى ما سبق ذكره كناية فى قوله تعالى‌ ربّ انّى نذرت لك ما فى بطنى محررا فانّ لفظة ما و انكان يعمّ الذكور و الاناث لكن التحرير و هو ان يعتق الولد لخدمة بيت المقدس انّما كان للذّكور دون الاناث و هو المسند اليه.

و قد يستغنى عن ذكره لتقدّم علم المخاطب به نحو خرج الامير اذا لم يكن فى البلد الّا امير واحد او للاشارة الى نفس الحقيقة و مفهوم المسمّى من غير اعتبار لما صدق عليه من الافراد كقولك الرّجل خير من المرأة.

ترجمه‌

مصنّف گويد:

و گاه مسنداليه را معرّف به الف و لام مى‌آورند و آن به جهت اغراضى است:

الف: براى اشاره بمعهود و مشاراليه معلوم مانند: [ و ليس الذّكر كالانثى‌ ] يعنى ليس الّذى طلبت كالّتى وهبت لها.

ب: براى اشاره بنفس حقيقت مانند گفته شما: الرّجل خير من المرأة.

شارح گويد:

مقصود از [باللام‌] اينست كه گاهى مسنداليه را با الف و لام تعريف مى‌آورند و سپس در ذيل [الى معهود] مى‌گويد:

منظور از [معهود] حصّه و فرد از حقيقت معهود و معلوم بين متكلّم و مخاطب مى‌باشد اعم از آنكه حصّه مزبور يكى بوده يا دوتا و يا جماعتى باشد چه آنكه در لغت اينطور آمده كه عبارت [عهدت فلانا]