آنكه عالم بدون عمل با جاهل مساوى بوده قهرا خطاب جاهل بوى متوجّه مى‌شود.

مثلا كسيكه مى‌داند نماز واجبست ولى آنرا بجاى نمى‌آورد بوى مى‌گويند [نماز واجبست‌]، و اساسا تنزيل بابى است وسيع كه در بسيارى از جملات و سخنان خطابى از آن استفاده مى‌نمايد از جمله آيه شريفه [ و لقد علموا لمن اشتراه الخ‌ ] كه در صدر آيه حقتعالى به يهود اسناد علم داده و فرموده [ و لقد علموا ] و در ذيل آيه اين صفت را از آنها سلب نموده و فرموده [ لو كانوا يعلمون‌ ] پس اين آيه نيز از قبيل تنزيل عالم بمنزله جاهل است چون بمقتضاى علمشان عمل نكردند.

و نيز از قبيل تنزيل است آيه شريفه [ و ما رميت اذ رميت الخ‌ ] كه در اين آيه تنزيل شده وجود چيزى بمنزله عدمش يعنى (رمى) بمنزله (عدم رمى) قرار داده شده.

قوله: بالفائدتين: مقصود فائده خبر و لازمه فائده خبر مى‌باشد بنابراين اطلاق [فائدتين‌] در اينجا با اينكه يكى از ايندو را فائده گويند از باب تغليب مى‌باشد.

قوله: لعدم جريه على موجب العلم: ضمير در [جريه‌] به عالم راجع بوده و كلمه [موجب‌] بفتح جيم بمعناى مقتضا مى‌باشد.

متن: فينبغى ان يقتصر من التّركيب على قدر الحاجه فانكان خالى الذهن من الحكم و التّردد فيه استغنى عن مؤكدات الحكم و انكان متردّدا طالبا له حسن تقويته بمؤكّد و انكان منكرا وجب توكيده بحسب الانكار كما قال اللّه تعالى حكاية عن رسل عيسى عليه الصلاة و السلام اذ كذّبوا فى المرّة الاولى‌ انا اليكم مرسلون‌