براى [لم يتعرّض‌].

قوله: عن الاحاطة به: ضمير در [به‌] به منعم به راجعست‌

قوله: و لئلّا يتوهّم اختصاصه بشئ دون شئ: ضمير مجرور در [اختصاصه‌] بحمد راجع بوده و مراد از [شئ‌] منعم‌به بوده و اينجمله معطوفست به [ايهاما الخ‌] بنابراين علّت دوّم است براى [لم يتعرّض‌].

متن:

و علّم:

شرح عربى‌

من عطف الخاص على العام رعاية لبراعة الاستهلال و تنبيها على فضيلة نعمة البيان.

ترجمه‌

عطف [علّم‌] بر [ما انعم‌] از قبيل عطف خاص بر عام است و جهت آن همانا مراعات براعت استهلال و نيز تنبيه بر شرافت و فضيلت نعمت بيان مى‌باشد.

شرح فارسى:

توضيح‌

عطف كلمه [علّم‌] به [ما انعم‌] در عبارت ماتن از قبيل عطف خاص به عام است زيرا معطوف عليه (ما انعم) مطلق انعام است چه تعليم و چه غير آن فلذا جاى اينسؤال استكه اين نوع عطف بلحاظ تكرارش تا ماداميكه مشتمل بر جهت اهمّ و قابل توجّهى نباشد غير فصيح و احيانا مرغوب‌عنه است و نكته‌اى كه در اينجا باعث اين عطف شده چيست؟

شارح در جواب مى‌گويد دو امر سبب اين عطف شده:

1- رعايت براعت و استهلال كتاب.