اجتماعى واقع است.

قوله: اسمعيل بن عباد: وى استاد شيخ عبد القاهر جرجانى كه مدوّن فنّ معانى و بيان است مى‌باشد.

قوله: هل تعرف فيه: ضمير در [فيه‌] به بيت راجعست.

قوله: شيئا من الهجنة: كلمه [هجنة] بضم هاء و سكون جيم بمعناى عيب و نقص است.

قوله: غير هذا اريد: مشاراليه [هذا] مقابله مدح با لوم مى‌باشد.

متن: و التّعقيد ان لا يكون الكلام ظاهر الدّلالة على المراد لخلل امّا فى النّظم كقول الفرزدق فى خال هشام:

اى ليس مثله حىّ يقاربه الّا مملّك ابو امّه ابوه.

شرح عربى‌ و التّعقيد اى كون الكلام معقّدا ان لا يكون الكلام ظاهر الدّلالة على المراد لخلل واقع امّا فى النّظم بسبب تقديم او تأخير او حذف او غير ذلك ممّا يوجب صعوبة فهم المراد كقول الفرزدق فى خال هشام بن عبد الملك و هو ابن ابراهيم بن هشام بن اسمعيل المخزومى:

اى ليس مثله فى النّاس حىّ يقاربه اى احد يشبهه فى الفضائل الّا مملّك اى رجل اعطى الملك و المال يعنى هشاما.

ابو امّه اى ابو امّ ذلك الملك.

ابوه اى ابو ابراهيم الممدوح اى لا يماثله احد الّا ابن اخته و