ج: روايتى كه در تفسير فرموده حقتعالى يعملون له ما يشاء
من محاريب و تماثيل وارد شده و آن فرموده امام عليه السّلام است:
بخدا قسم اين تماثيل، تماثيل مردان و زنان نبوده بلكه اشكال درختان و
اشباه آنها بود.
و ظاهرا اين روايت ساختن اشكال و صور غير ذوات الارواح را بطور مطلق
تجويز و مباح مىكند اعمّ از آنكه بصورت مجسّم بوده يا صرف نقش باشد لذا بكمك اين
حديث مىتوان برخى از اطلاقات گذشته را تقييد نمود.
يعنى مىگوئيم اخبارى كه بطور مطلق ساختن مجسّمه را حرام نموده مقصود
از آنها ساختن اشياء ذوات الارواح است.
بنابراين رأى مرحوم مصنّف اين مىشود:
ساختن صور غير ذوات الارواح مطلقا جايز است چه مجسّمه آنها بوده و چه
نقششان باشد و ذوات الارواح بطور مطلق حرام مىباشد چه نقش آنها بوده و چه
مجسّمهاشان.
رأى مخالفين مرحوم مصنّف
مرحوم مصنّف مىفرمايند:
از ظاهر كلمات جماعتى اينطور استفاده مىشود كه ايشان در اينحكم با
ما مخالف هستند، اين گروه به دو دسته تقسيم مىشوند:
الف: كسانيكه حكم بحرمت را تعميم داده و مطلق ساختن صورت را حرام
دانستهاند چه ذوات الارواح بوده و چه غير آن باشد، بصورت نقش و تصوير بوده يا
ساختن مجسّمه باشد.
و دليل ايشان برخى از اطلاقاتى است كه چنانچه گفتيم مىبايد آنها را
بدليل سابق الذكّر تقييد نمود از اطلاقاتى كه اين دسته بآنها تمسّك كردهاند
رواياتى است كه ذيلا بآنها اشاره مىكنيم:
1- قول معصوم عليه السّلام: و ينهى عن تزويق البيوت.