بوده ولى بوسيله زبان نتوان آنرا توصيف كرد.

قوله: مزّجته: بصيغه متكلّم وحده و ضمير مفعولى به « شرح » راجع است.

مؤلّف گويد:

شرح مزج بشرحى گويند كه تمام عبارات متن تشريح شده بطوريكه از انضمام شرح با متن عبارتى اوضح و وافى بمقصود ماتن حاصل شود.

قوله: مهذّب المقاصد: كلمه « مهذّب » بصيغه اسم مفعول و آن بمعناى خالى بودن كلام از امور اضافى و حشو مى‌باشد.

و مراد از « مقاصد » ، مطالب و مرادات مى‌باشد.

قوله: و واضح المسالك: كلمه « مسالك » جمع مسلك بمعناى طريق و راه است.

قوله: يبيّن مراد ناظمها: ضمير فاعلى در « يبيّن » به شرح لطيف راجع بوده و ضمير در « ناظمها » به الفيّه عود مى‌كند.

قوله: و يهدى الطّالب لها: ضمير در « يهدى » به شرح لطيف راجع بوده و ضمير مؤنّث در « لها » به الفيّه برمى‌گردد.

قوله: معالمها: جمع « معلم » بضمّ ميم و سكون عين و فتح لام بمعناى علامت و نشانه است.

قوله: حاو للابحاث: كلمه « حاو بصيغه اسم فاعل در اصل « حاوى » بود چون ضمّه بر « ياء » ثقيل بود حذف نموده و آنرا ساكن كردند، سپس بين ياء و تنوين التقاء ساكنين شد از اينرو قاعده حذف را جارى كرده « ياء » را حذف نمودند، پس از آن تنوين تابع حركت قبل شده و بصورت كسر درآمد.

قوله: منها ريح التّحقيق تفوح: ضمير در « منها » به ابحاث راجع بوده و كلمه « ريح » اجوف واوى بوده بمعناى بوى و باد و معانى ديگر نيز مى‌باشد.

و كلمه « تفوح » ، اجوف واوى از دو باب آمده:

نصر، ينصر و ضرب، يضرب بمعناى منتشر شدن.

قوله: و جامع لكنت لم يسبقه اليها غيره من الشّروح: ضمير منصوبى در