صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمودند:

ان يكنه فلن تسلّط عليه و ان لا يكنه فلا خير لك في قتله.

يعنى: اگر اين شخص همان باشد پس هرگز تو براو مسلّط نيستى و اگر هم او نباشد پس براى تو در كشتن او خيرى نيست.

شاهد در ضمير « يكنه » است كه متّصل آورده شده.

سپس مصنّف گويد:

ولى غير من ادباء ديگر انفصال ضمير مزبور را اختيار كرده‌اند.

شارح گويد:

مقصود مصنّف از « غيرى » سيبويه است و اينكه تصريح بنام وى ننموده جهتش رعايت ادب و اداء احترام است.

و بهرتقدير دليل سيبويه آنستكه:

ضمير دوّم در « كنته » و « خلتنيه » در اصل خبر بوده و حال اگر برخبر بودنش باقى مى‌ماند بملاحظه اينكه عاملش معنوى است بايد منفصل بيايد فلهذا بجهت رعايت اصل لازم است آنرا منفصل بياوريم.

قوله: و نحوه: يعنى و نحو « خلتنيه » و مقصود از آن هرموردى است كه دو ضمير در يك كلمه جمع شده و از نظر وجود خارجى با يكديگر متّحد بوده اگرچه از نظر صيغه باهم متغايرند چنانچه ضمير « ياء متكلّم» با « هاء غائب» در مثال « خلتنيه » همينطور مى‌باشند.

قوله: منهم الرّمانى: ضمير در « منهم » به جماعت راجع است.

قوله: و لانّه وارد فى الفصيح: ضمير در « لانّه » به اتّصال راجع است.

قوله: قال صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ان يكنه فلن تسلّط عليه الخ: مرحوم ميرزا ابو طالب در حاشيه فرموده‌اند:

روايت شده كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روزى دجّال را