نام کتاب : فرهنگ تشريحى اصطلاحات اصول نویسنده : ولایی، عیسی جلد : 1 صفحه : 180
211. خبر حسن
خبرى كه تمام راويان آنها امامى و ممدوح باشند، (بدون آنكه تصريح به
عدالت آنها شده، و يا مذمتى شده باشند.) و يا فردى از آنها امامى ممدوح اما غير
موثق بوده، و لو بقيه همگى امامى عادل باشند، به آن «خبر حسن» گويند. [1]
212. خبر صحيح
خبرى كه تمام راويان آن امامى عادل باشند، خبر صحيح نام دارد. اگرچه
بعضى «ضابط» بودن را هم اضافه كردهاند. خبر صحيح يا اعلى
است، و يا اوسط و يا ادنى. خبر صحيح اعلايى خبرى است كه امامى و عادل بودن تمام
راويان را با علم يا شهادت دو نفر عادل، يا بعضى از آنها را با علم و بعضى را با
شهادت دو عادل يافته باشيم، و اما اگر امامى و عادل بودن همه و يا بعضى را
بهوسيله شهادت يك عادل به دست آورده باشيم، به آن «صحيح اوسط» گويند. همان گونه كه اگر امامى و عادل بودن همه و يا بعضى را
با ظن اجتهادى به دست بياوريم، به آن «صحيح ادنى» گويند. [2]
213. خبر ضعيف
خبرى كه تمام يا بعضى از راويان آن به جهت فسق در عقيده يا عمل و يا
هر دو مورد جرح و مذمت قرار گرفته باشند، «خبر ضعيف» ناميده مىشود. [3]
تواتر در لغت بهمعناى يكى پس از ديگرى است. در قرآن آمده: «ما رسولان را يكى پس از ديگرى فرستاديم» [6] و در اصطلاح به خبر عدهاى گويند كه تبانى و
توافق آنان بر كذب محال بوده، و از قول آنان علم حاصل شود.
در چه صورتى خبر متواتر مفيد علم است؟
علماء دو شرط براى شنونده و سامع، و چهار شرط براى راويان و مخبرين
به شرح زير ذكر كردهاند:
1. شنونده نبايد
عالم به مضمون خبر باشد. 2. شنونده بايد خالى الذهن باشد، نه آنكه مضمون خبر