مولا ندارد، بلكه به خاطر مقدمه بودن براى ترك ازاله نجاست از مسجد، مبغوضيت پيدا كرده است.

نائينى، محمد حسين، اجود التقريرات، ج 1، ص 387.

خويى، ابوالقاسم، محاضرات فى اصول الفقه، ج 3، ص 88.

همان، ج 5، ص 6.

خمينى، روح الله، مناهج الوصول الى علم الاصول، ج 2، ص 160.

رشاد، محمد، اصول فقه، ج 2، ص 300.

ايروانى، باقر، الحلقة الثالثة فى اسلوبها الثانى، ج 2، ص 483.

آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص 225.

خمينى، مصطفى، تحريرات فى الاصول، ج 2، ص 295.

نهى كراهتى

ر.ك: نهى تنزيهى

نهى كراهى

ر.ك: نهى تنزيهى

نهى كفايى

نهى منجّز در حق مكلّف، در صورت عدم امتثال ساير مكلّفان

نهى كفايى، مقابل نهى عينى، نهيى است كه هر چند همه مكلفان مخاطب آن اند، امّا با ترك منهى عنه از سوى برخى، غرض مولا حاصل شده و از عهده ديگران ساقط مى شود.

در وقوع نهى كفايى اختلاف وجود دارد; معتقدين به وقوع آن، به حرمت فروش سلاح به دشمنان اسلام مثال زده اند; به اين بيان كه اگر اسلحه اى از ده قسمت تشكيل شده است، نهى از فروش آن، به همه اجزا تعلق مى گيرد، اما اگر يكى از فروشندگان قسمت اول يا دوم آن، از بيع آن به دشمنان اسلام خوددارى كند، حرمت از عهده ديگران ساقط مى شود، زيرا با نبودن اين قسمت خاص، آن سلاح پديد نمى آيد و اثر تخريبى ندارد.

مكارم شيرازى، ناصر، انوار الاصول، ج 1، ص (545-544).

سبزوارى، عبدالاعلى، تهذيب الاصول، ج 1، ص 89.

نهى متعلق به جزء عبادت

ر.ك: نهى از جزء عبادت

نهى متعلق به شرط عبادت

ر.ك: نهى از شرط عبادت

نهى متعلق به وصف عبادت

ر.ك: نهى از وصف عبادت

نهى مطلق

نهى از چيزى بدون مقيّد شدن به حالت خاص

نهى مطلق; نهيى است كه بدون اين كه به زمان يا حالت يا قيد خاصى مقيد باشد، به طبيعت مطلق تعلق مى گيرد. اين نهى تمام افراد و مصاديق طبيعت منهى عنه را شامل مى گردد. لازمه نهى مطلق، دلالت آن بر دوام و استمرار است، مانند: «لاتشرب الخمر»، كه درآن، تمام مصاديق شرب خمر در همه جا و همه حال مورد نهى قرار گرفته است.

نائينى، محمد حسين، فوائد الاصول، ج 1، 2، ص 395.

آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص 183.

مشكينى، على، تحرير المعالم، ص 78.

فاضل تونى، عبد الله بن محمد، الوافية فى اصول الفقه، ص 90.

علم الهدى، على بن حسين، الذريعة الى اصول الشريعة، ج 1، ص 176.

نهى مقيد

نهى از شىء مقيَّد به حالت خاص

نهى مقيد، مقابل نهى مطلق، نهيى است كه به طبيعت مقيد مقيد به زمان يا حالت يا قيد خاص تعلق مى گيرد.

اين نهى، همه افراد و مصاديق طبيعت منهى عنه را شامل نگرديده و بر دوام و استمرار دلالت نمى كند، مانند: نهى از نماز و روزه حائض، كه اين نهى متوجه طبيعت نماز و روزه به طور مطلق نشده، بلكه به نماز و روزه در حال حيض تعلق گرفته است.

حيدرى، على نقى، اصول الاستنباط، ص 109.

نهى مولوى

نهى شرعىِ دلالت كننده بر وجود مفسده در متعلق آن، و داراى ثواب و عقاب

نهى مولوى، مقابل نهى ارشادى بوده و عبارت است از نهى صادر شده از سوى شارع كه بر وجود مفسده و مبغوضيت متعلق آن نزد شارع دلالت نموده و بر مخالفت آن، عقوبت و بر موافقت آن، ثواب مترتب است، مانند: «لاتكذب»، كه به خاطر وجود مفسده در كذب و مبغوضيت آن نزد شارع صادر شده است.

در كتاب «آراؤنا فى اصول الفقه» آمده است:

«ان النهى المتعلق بالطبيعة المأمور بها تارة يكون للارشاد الى المانعية... و اخرى يكون لاجل كون متعلقه مبغوضا شرعا كالنهى عن الصلاة فى المغصوب و فى هذا القسم يكون النهى مولويا»[1]

[1]طباطبايى قمى، تقى، آراؤنا فى اصول الفقه، ج 1، ص 257

مشكينى، على، تحرير المعالم، ص 86.

محمدى، على، شرح اصول فقه، ج 2، ص 212.

شيرازى، محمد، الوصول الى كفاية الاصول، ج 2، ص (386-380).

ايروانى، باقر، الحلقة الثالثة فى اسلوبها الثانى، ج 1، ص (388-387).

فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج 6، ص 118.

نهى نفسى

نهى از چيزى به خاطر مبغوضيت ذاتىِ آن

نهى نفسى، مقابل نهى غيرى، نهيى است كه به سبب مفسده موجود در متعلق آن، به آن تعلق گرفته است.