مبادى استحباب

مقدمات و شروط جعل استحباب

مبادى استحباب، مقدماتى است كه سبب مى شود حكم استحباب براى موضوعى جعل گردد. اين مبادى عبارت است از:

1. وجود مصلحت غير ملزمه در متعلق حكم;

[2]اراده غير اكيد مولا به ايجاد متعلق در خارج

بنابراين، وقتى مولا چيزى را تصور كرد و پس از بررسى تصديق نمود كه در آن مصلحتى غير ملزمه مصلحتى كه تحصيل آن واجب نيست مى باشد، اراده غير شديد به ايجاد آن پيدا مى كند و اين سبب مى شود حكم استحباب را براى آن جعل كرده و آن را مستحب نمايد.

صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 1، ص (164-163).

مبادى استعدادى

ر.ك: مبادى شأنى

مبادى اشتقاق

ر.ك: مبادى مشتقات

مبادى اصول فقه

مقدمات تصورى و تصديقى براى علم اصول فقه

مبادى، جمع مبدأ است، و آن اسم زمان و مكان و نيز مصدر ميمى از بدء، و به معناى آغاز كردن و مقدم داشتن مى باشد، بنابراين، مبادى اصول فقه به معناى يك سلسله تصورات و يا تصديقاتى است كه دانستن آنها مقدمه براى فراگيرى علم اصول است، كه به اين مسائل در خود علم پرداخته نمى شود، مانند: تعريف علم اصول، و موضوع آن، كه از مبادى تصورى مى باشد و يا مانند برخى از مباحث لفظى درباره وضع، استعمال، دلالت، مشتق و غيره كه از مبادى تصديقى شمرده مى شود.

نكته:

برخى از مبادى علم اصول، در كسب آگاهى بيشتر نسبت به مطالب اصولى مفيد است، اما بعضى از مبادى به گونه اى است كه فراگيرى علم اصول به دانستن آنها بستگى دارد.

رشتى، حبيب الله بن محمد على، بدايع الافكار، ص 3.

فيض، عليرضا، مبادى فقه و اصول، ص (7-6).

بروجردى، محمد، مبانى حقوق اسلامى (مختلف الاصول)، ص 4.

مبادى اعتبارى

مبادى قائم به اعتبار مُعتبِر و فاقد واقعيت خارجى

مبادى اعتبارى، از مبادى مشتقات، و به معناى مباديى است كه از امور اعتبارى و جعلى به شمار مى رود; يعنى امورى كه در خارج نه مابه ازاء دارد و نه منشأ انتزاع، و به صرف اعتبار معتير (اعتبار كننده) در عالم اعتبار موجود مى شود، مانند: ملكيت، زوجيت، حريت و غيره كه از امور اعتبارى در نزد عقلا شمرده مى شود.

محمدى، على، شرح اصول فقه، ج 1، ص 120.

مبادى انتزاعى

ر.ك: مبادى اعتبارى

مبادى بالقوه

ر.ك: مبادى شأنى

مبادى تصديقى اصول فقه

مقدمات تصديقى براى علم اصول فقه

مبادى تصديقى اصول فقه، مقابل مبادى تصورى اصول فقه بوده و عبارت است از يك سلسله تصديقاتى كه دانستن آنها براى يادگيرى مسائل علم اصول فقه لازم است، خواه اين مبادى، كلامى باشد مانند: مباحث جبر و اختيار يا منطقى مانند اين كه آيا دلالت، تابع اراده است يا تابع علم به وضع؟ و يا نحوى.

نائينى، محمد حسين، فوائد الاصول، ج 1، ص 27.

رشتى، حبيب الله بن محمد على، بدايع الافكار، ص 3.

طباطبايى قمى، تقى، آراؤنا فى اصول الفقه، ج 1، ص 233.

خمينى، مصطفى، تحريرات فى الاصول، ج 1، ص 42.

مبادى تصورى اصول فقه

مقدمات تصورى براى علم اصول فقه

مبادى تصورى اصول فقه، مقابل مبادى تصديقى اصول فقه بوده و به معناى يك سلسله تعاريف و تصوراتى است كه دانستن آنها براى يادگيرى علم اصول فقه ضرورت دارد، مثل: تعريف علم اصول و موضوع آن، تعريف وضع، حكم و غيره.

نائينى، محمد حسين، فوائد الاصول، ج 1، ص 27.

طباطبايى قمى، تقى، آراؤنا فى اصول الفقه، ج 1، ص 233.

خمينى، مصطفى، تحريرات فى الاصول، ج 1، ص 42.

مبادى جعلى

ر.ك: مبادى اعتبارى

مبادى حرفه اى

ر.ك: مبادى صناعى

مبادى حرمت

شروط و مقدمات جعل حرمت براى موضوعى خاص

مبادى حرمت، از مقدماتى است كه سبب مى شود حكم حرمت براى موضوعى جعل گردد. اين مبادى عبارت است از:

1. وجود مفسده ملزمه در متعلق حكم;