موجودات صادق بدانيم به اينكه لم را در اين مورد اثباتى بگيريم كه جوابش واسطه در اثبات است؛ بنابراين مقصود از اين‌كه ميگوئيم لم هو با ما هو يكى است آنستكه واسطه اثبات در همه‌جا معرف شيى‌ء واقع ميشود و هرچيزيكه علت ثبوت حكم و واسطه اثبات محمولى براى موضوع واقع شود معرف موضوع نيز ميباشد چه واسطه حكم علت خارجى يا معلول خارجى باشد يا هيچيك از آنها نباشد، زيرا همچنانكه علت معرف معلول است معلول نيز تا حدى علت خود را مى‌شناساند زيرا اثر از خصوصيات موثر است.

مطلبى كه در اينجا ذكر ميشود همان مشاركت حد و برهان است كه ضمن شماره (126 و 126/ 2) بيان شده است و بايستى به آنجا رجوع شود و اينك دنباله و متمم همان مطالب اضافه ميگردد.

از گذشته‌ها معلوم شد كه (اولا) مراد از حد مطلق معرف است و اعم از تعريف بذاتى يا عرضى ميباشد.

(ثانيا) مقصود از واسطه در برهان واسطه در اثبات است كه اعم از واسطه در ثبوت يعنى علت ميباشد.

(ثالثا) گفته شد كه علت چيزى است كه مقوم معلول باشد و مقوم بر دو قسم است. مقوم ماهيت و مقوم وجود شيى‌ء بنابراين مقومات ماهيت علل ماهيتى شيى‌ء محسوب ميشوند و علل ماهيتى مانند علل وجودى ممكن است واسطه اثبات بعضى از احكام باشند همچنانكه معرف ذات اشيااند.