قياس اولش اقترانيه و از دو شرطيه متصله يا منفصله تشكيل شده و جزء مكرر قياس نسبت بيكى تام و نسبت بديگرى غيرتام باشد و نتيجه اين قياس جزء اول قياس دوم كه استثنائيه است قرار داده ميشود.

مثال: ميخواهيم ثابت كنيم كه هرگاه خورشيد برآمده باشد ستاره‌ها پوشيده خواهند بود، براى ثابت‌كردن صحت اين قضيه ميگوئيم: (قياس اول كه اقترانى است)

(صغرى): اگر دروغ باشد كه هرگاه خورشيد در حال انجلا برآمده باشد ستارگان پوشيده خواهند بود، راست خواهد بود كه گاهى اگر خورشيد در حال انجلاء برآمده باشد، ستارگان آشكار مى‌باشند.

(كبرى): اگر راست باشد كه گاهى اگر خورشيد در حال انجلا برآمده باشد ستارگان آشكار ميباشند، راست خواهد بود كه نور شديد نور ضعيف را نميپوشاند.

(نتيجه ميدهد)؛ اگر دروغ باشد كه هرگاه خورشيد در حال انجلاء برآمده باشد ستارگان پوشيده خواهند بود، راست خواهد بود، كه نور شديد نور ضعيف را نمى‌پوشاند.

(قياس دوم كه استثنائى است)

اگر دروغ باشد كه هرگاه خورشيد در حال انجلا برآمده باشد ستارگان پوشيده خواهند بود، راست خواهد بود كه نور شديد نور ضعيف را نميپوشاند، لكن نور شديد نور ضعيف را ميپوشاند-