هرشخص رومى ممكن است سياه باشد. و هيچگاه هيچ شخص رومى سياه نيست. اين دو مقدمه صادق است. زيرا جايز است محموليكه بطور امكان براى موضوع خود ثابت است هميشه در وجود از آن مسلوب باشد.

نتيجه صادق ايندو مقدمه ايجاب است و بايد بگوئيم هرشخص رومى دائما رومى است زيرا اگر سالبه باشد سلب شيئى از نفس لازم مى‌آيد كه محال است.

بار ديگر اگر بگوئيم: هر شخص رومى ممكن است سياه باشد و هيچگاه هيچ شخص تركى سياه نيست نتيجه صحيح سالبه است و بايستى بگوئيم هيچ شخص رومى تركى نيست. و اين اختلاف در سلب و ايجاب نتيجه دليل بر عقيم بودن آن است.

مثال ديگر هرگاه گفته شود: هر فلكى ممكن است ساكن باشد و هيچ قمرى هيچگاه ساكن نيست نتيجه ميدهد: هيچ فلكى قمر نيست:

و اگر بگوئيم: هر فلكى ممكن است ساكن باشد و هيچ فلكى هيچگاه ساكن نيست. نتيجه سالبه محال است و بايد بگوئيم: هر فلكى هميشه فلك است. و اختلاف در انتاج نشانى عقيم بودن قياس است.

صغراى ممكنه با عرفيه عامه نيز منتج نيست. زيرا دائمه اخص از عرفيه است.

(معنى اخص بودن دائمه آنستكه هرمحموليكه مادام الذات براى‌