نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 381
(دوم) آنكه موجبه ممكنه عكس داشته و بممكنه عامه منعكس ميشود ولى سالبه
عكس ندارد.
(سوم) موجبه و سالبه
ممكنه هردو عكس دارند.
(چهارم) ممكنه عامه و
خاصه به مثل خود منعكس ميشوند.
از همه مهمتر دو رأى است: يكى آنكه ممكنه هيچ عكس ندارد.
و ديگرى آنكه موجبه ممكنه عكس دارد و سالبه عكس ندارد. و توضيح مسئله
محتاج بذكر مقدمهايست:
مسلم است كه موضوع قضيه تحت عنوان و بواسطه صفت معينى موضوع قضيه
واقع ميشود بنابراين قضيه داراى دو عقد است: يكى عقد الوضع كه جنبه تقييدى و
توصيفى دارد. و ديگرى عقد الحمل.
و اين مسئله در محصورات توضيح داده شد.
عكس در قضيه آنستكه عقد الحمل را به عقد الوضع و عقد الوضع را به عقد
الحمل بدل كنند.
(503)منشأ اختلاف در
انعكاس ممكنه آنستكه آيا عنوان موضوع بايد بفعليت برسد تا بتوانيم امكان ثبوت
محمول را برايش ثابت كنيم يا صرف امكان تحقق عنوان براى صدق حكم امكانى كافى
ميباشد ولو آنكه اصلا تحقق پيدا نكند.
بعبارت ديگر عقد الوضع و عقد الحمل در فعليت و امكان بايستى اختلاف
داشته باشند؟ يا جايز است كه هردو بطور امكان و بدون فعليت يا با فعليت باشند.
آنهائيكه فعليت را شرط دانستهاند گفتهاند ممكنه قابل انعكاس
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 381