نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 320
(358)قضايائيكه به قيد لا ضرورت تقيد مييابند عبارتند از:
مطلقه عامه. و ممكنه عامه.
(359)لا دوام بطور
التزام بر مطلقه عامه دلالت دارد هرچند معنى اصلى و مفهوم مطابقى لا دوام مطلقه
عامه نيست. زيرا مفهوم مطابقى لا دوام انقطاع ايجاب است. و در صورتيكه ايجاب در
تمام زمانها نباشد ناچار در يكى از زمانها سلب حاصل خواهد بود و همان فعليت سلب
معنى اطلاق است.
(360)لا ضرورت نيز ملازم
با امكان عام ميباشد. زيرا سلب ضرورت از طرف مخالف مساوى با امكان عام است.
(361)بطوركلى
هرقضيهاى كه قيد قضيه ديگر قرار داده ميشود بايستى با اصل در سلب و ايجاب مخالف
باشد مثلا اگر در قضيه اصل حكم به ضرورت بحسب وصف شده باشد در جزء ديگر حكم به سلب
دوام بحسب ذات خواهد بود. و اگر در اصل ضرورت بحسب وصف سلب شده باشد. در جزء دوم
دوام بحسب ذات ايجاب ميگردد.
تفصيل هريك از مركبات هفتگانه و اسامى آنها از اينقرار است:
(اول) مشروطه خاصه:
(362)هرگاه مشروطه عامه را به قيد لا دوام بحسب ذات مقيد نمايند.
مشروطه خاصه ناميده ميشود. مثل آنكه گفته شود: البته هرنويسندهاى انگشتانش در
حركت است. نه هميشه. معنى نه هميشه مطلقه عامه و اين قضيه است: هر نويسندهاى در
يكى از اوقات انگشتانش در حركت نميباشد.
- 20-
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 320