مشروطه عامه كه جزء اول است موجبه و جزء دوم كه مطلقه عامه است سالبه ميباشد.

(دوم) عرفيه خاصه‌

(363) هرگاه عرفيه عامه را با قيد لا دوام تركيب نمايند عرفيه خاصه بوجود مى‌آيد. مثل آنكه گفته شود: هركس در خواب است تا زمانيكه در خواب است از همه‌چيز غفلت دارد. «نه هميشه» معنى نه هميشه كه مطلقه عامه است آنستكه هركسى كه در خواب است در يكى از زمانها غافل نميباشد.

مثال ديگر: هر نويسنده‌اى تا زمانيكه مينويسد انگشتانش در حركت است «نه هميشه» در اين دو مثال نيز جزء اول موجبه و جزء دوم سالبه ميباشد.

(364) در اين دو قضيه كلمه عامه را كه در اصل موجود است انداخته و كلمه خاصه را بجاى عامه مى‌افزايند و نام دو قضيه مزبور مشروطه خاصه و عرفيه خاصه ميگردد.

(سوم) وقتيه‌

(365) وقتيه از وقتيه مطلقه و مطلقه عامه تركيب يافته و مفادش حكم به ضرورت ثبوت محمول براى موضوع است در وقت معينى به اضافه قيد لا دوام بحسب ذات. مثل آنكه گفته شود ماه در وقت حايل شدن زمين بين آن و خورشيد منخسف است «نه هميشه» معنى نه هميشه آن است كه در يك زمانى منخسف نميباشد.