نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 123
بامرى حاصل شود در صورتى كه معلوم باشد وقوع آن امر محال نيست مثل
علم بوجود شهرها و كشورهائيكه آنها را نديدهايم.
(7/ 10) اوليات بسيارند
و از جمله اين چند اصل است:
1- اصل عدم تناقض: نقيضان در
وجود و عدم جمع نميشوند.
2- اصل هوهوى: ثبوت هرشىء
و اجزاء آن براى خودش ضرورى و سلب آنها محال است.
3- اصل سبب كافى: هر حادثى
محدثى ميخواهد و ترجّح يا ترجيح بدون مرجّح ممكن نيست.
4- اصل كل و جزء: هر كلى
از جزء خود بزرگتر است.
5- اصل مساوات: هريك از دو
متساوى با مساوى آن نيز مساوى است.
6- اصل انقسام مزدوجات: هر
زوجى بدو متساوى قابل تقسيم است.
اصل عدم تناقض بالذات ضرورى و مسلم است و واسطه ندارد و ساير اصول
داراى واسطه هستند و واسطه در همه اصول ديگر امتناع اجتماع نقيضين است و بازگشت
همه اصول بهمان يك اصل است مثلا ثبوت هرچيزى براى خود ضرورى است زيرا ممكن نيست
براى خود ثابت باشد و نباشد و هرحادثى بالضروره محدث ميخواهد زيرا ممكن نيست ضرورى
و لا ضرورى باشد. هركلّى بالضروره از جزء بزرگتر است زيرا ممكن نيست شامل بر جزء
باشد و نباشد. ساير قضاياى ضروريه بهمين قرار هستند.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 123