نام کتاب : شرح بر زاد المسافر نویسنده : آشتیانی، جلال الدين جلد : 1 صفحه : 432
تفريع- فالعقول لمّا لم تكن و لا مادة و لا لواحقها و لا العوارض
المفارقة (از مقدار و لوازم مقدار) لم يكن لكل نوع منها إلّا شخص واحد ...» [1].
حكيم علامه در مقام جواب از سؤال تلميذ خود در اشكال بر وجود عالم
برزخى چهار طريق را ذكر نمود و خود جواب دوم را اختيار كرده و آن را از ساير اجوبه
تمامتر دانست، ولى در مقام استشهاد به كلمات صدر الحكماء مولانا صدر الدين
شيرازى- رض- بر خلاف آنچه اختيار نمود سخن گفت، و چون بيان آن با وضع مقدمه منافى
است و كار به تطويل مىكشد، از ذكر آن خوددارى مىشود.
نقل و تحقيق
صدر المتألهين در آثار خود جهت اثبات عالم مثالى و برزخى، از چند
طريق بحث نموده است. و از آن جايى كه بين وجود برزخ نزولى و صعودى ملازمه برقرار
است، اثبات امكان يا وقوع يكى از دو برزخ و مثال، وجود ديگرى ثابت مىشود [2].
ملا صدرا در مباحث نفس و مبحث عقل و عاقل و معقول، از كتاب اسفار و
ديگر آثار خود گاهى به اثبات تجرد نفس در مقام خيال و تجرد صور خيالى مىپردازد:
«فصل»- في أنّ المدرك للصور المتخيّلة أيضا لا
بدّ و أن يكون مجردا عن هذا العالم ... هذا و إن كان مخالفا لما عليه جمهور
الحكماء حتى