شيعتهم مخلوقة ممّا خلقت منه أبدانهم. فهذا الخبر و أمثاله صريحة في أنّ للإنسان كينونة سابقة على هذا الكون الطبيعي».

جاى تعجب است كه جمعى از محققان حكماى اسلامى مثل شيخ اعظم ابن سينا و معلم ثانى فارابى و اتباع آنان، كينونت عقلى نفوس را انكار مى‌نمايند و مع ذلك از براى نفوس انسانى، تحقق و بقا و نشأت عقلى بعد از بوار بدن قائل شده‌اند.

و نيز بايد از كسانى كه در عود اجسام و حشر اجساد و ابدان، تشكيك نموده تعجب نمود و عقل آنان از تصور الم و لذت جسمانى و جهنم و بهشت مخصوص ابدان انسانى عاجز مانده است و مى‌گويند چگونه متصور است كه اجساد و ابدان، بعد از ارتحال نفوس و فناى دنيا و بوار ابدان متعلق نفوس، محشور شوند؟ و سؤال نمى‌كنند كه اين اجسام و ابدان محل تدابير نفوس و مبدأ انبعاث ارواح از كجا آمده‌اند؟

چيست؟ نگارنده، در پيرامون اين روايات كه صدور آنها از ائمه شيعه، مسلّم و قطعى است، مفصل بحث كرده است. و نيز در نحوه تقدم ارواح كمّل بر ارواح جزئيه و همچنين سيادت عين ثابت كليه اوصياى محمديين بر اعيان ساير انبيا و اوليا و شيعيان چه نحو است؟ در شرح بر فصوص در فصّ (شيئى) در مقام تقرير مراد شيخ اكبر از خاتم ولايت محمديه، بما لا مزيد عليه در اين مسأله غامض تحقيق شده است.