سادات مرعشى در مازندران سال‌هاى متمادى سلطنت كردند [1]

شاه خدا بنده از پادشاهان مغول، مذهب شيعه را اختيار كرد و اعقاب او از پادشاهان مغول ساليان دراز در ايران سلطنت كردند و از تشيع ترويج مى‌كردند.

هم‌چنين سلاطين آق قويونلو و قره قويونلو كه در تبريز حكومت مى‌كردند [2] و دامنه حكمرانى شان تا فارس و كرمان كشيده مى‌شد و هم‌چنين حكومت فاطميين نيز ساليان دراز در مصر برپا بود.

البته قدرت مذهبى جماعت با پادشاهان وقت تفاوت مى‌كرد؛ چنان‌كه پس از برچيده شدن بساط فاطميين و روى كار آمدن سلاطين آل ايوب صفحه برگشت و شيعه مصر و شامات، آزادى مذهبى را به كلى از دست دادند و جمع كثيرى از شيعه از دم شمشير گذشتند. [3]

و از آن جمله شهيد اول محمدبن محمد مكى، يكى از نوابغ فقه شيعه در سال 786 هجرى در دمشق به جرم تشيع كشته شد. [4]

هم‌چنين شيخ اشراق شهاب الدين سهروردى در حلب به جرم فلسفه به قتل رسيد. [5]

روى هم رفته در اين پنج قرن، شيعه از جهت جمعيت در افزايش و از جهت قدرت و آزادى مذهبى تابع موافقت و مخالفت سلاطين وقت بوده‌اند و هرگز در اين مدت، مذهب تشيع در يكى از كشورهاى اسلامى، مذهب رسمى اعلام‌

[1] . تاريخ كامل و ابى‌الفداء، ج 3

[2] . تاريخ حبيب السير

[3] . تاريخ حبيب السير و ابى‌الفداء و غير آنها

[4] . روضات الجنات و رياض العلماء به نقل ريحانة الادب، ج 2، ص 365

[5] . روضات و كتاب مجالس و وفيات الاعيان‌